خبرگزاری فرانسه گزارش داده است که طالبان با وضع هزینهی ۷۰۰ دالر امریکایی برای هر پرواز عبوری از حریم هوایی افغانستان، منبع تازهای برای تأمین درآمد ایجاد کردهاند. با توجه به بحران اقتصادی و کمبود نقدینگی در کشور، این موضوع اهمیت ویژهای یافته است.
این خبرگزاری در گزارشی آورده است که پس از آغاز جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسراییل در ماه جون سال روان میلادی، محدودیتهایی در مسیرهای پرواز بر فراز ایران و عراق به وجود آمد و در نتیجه شمار زیادی از خطوط هوایی بینالمللی مسیر افغانستان را برای عبور انتخاب کردند.
بر اساس آمار وبسایت «فلایترادار ۲۴»، میانگین پروازهای عبوری روزانه از افغانستان که در ماه می امسال حدود ۵۰ پرواز بود، پس از آغاز جنگ به حدود ۲۸۰ پرواز افزایش یافت؛ هرچند این رقم اکنون به بیش از ۲۰۰ پرواز در روز کاهش یافته است، اما همچنان میتواند ماهانه حدود ۴.۲ میلیون دالر برای طالبان عاید داشته باشد.
خبرگزاری فرانسه افزوده است که تاکنون روشن نیست این درآمدها از چه طریقی به حساب طالبان واریز میشود. با این حال، منابع از ادارهی صنعت هوانوردی زیر کنترول طالبان به این خبرگزاری گفتهاند که بخشی از این مبالغ از طریق شرکتهای واسطهای نظیر «جیایایسی هلدینگ» مستقر در امارات متحدهی عربی یا «دلالان پرواز» پرداخت میشود.
خبرگزاری فرانسه به نقل از کارشناسان در این حوزه نوشته است که برخی از خطوط هوایی ممکن است در حال حاضر به صورت مستقیم با طالبان معامله کنند؛ چون برخی از کشورها در حال گسترش روابط دیپلماتیک با این گروه میباشند.
کارشناسان امور اقتصادی در گفتوگو با این خبرگزاری تأکید کردهاند که اگرچه این میزان درآمد در مقایسه با منابع مالی دولتهای متعارف چشمگیر نیست، اما برای طالبان که با داراییهای مسدودشده، تحریمهای بانکی و کمبود شدید نقدینگی مواجهاند، منبع مهمی به شمار میرود.
سلیمان شاه، معاون پیشین وزارت صنایع و بازرگانی افغانستان به خبرگزاری فرانسه گفته است: «این عایدات نه تنها بخشی از مشکلات مالی طالبان را جبران میکند؛ بلکه تسلط آنها بر روندهای اداری و مالی را تقویت کرده و تصویری از یک رژیم کارآمد را بدون برخورداری از رسمیت بینالمللی، به نمایش میگذارد.»
با این حال، با وجود افزایش عبورومرور هوایی از آسمان افغانستان، کارشناسان هشدار دادهاند که افغانستان همچنان مکان مناسبی برای فرود اضطراری در موارد فنی یا پزشکی نیست.
این درحالی است که پس از سقوط نظام جمهوری در اگست ۲۰۲۱ و خروج نیروهای امریکایی و ناتو، بسیاری از خطوط هوایی بینالمللی به دلیل نگرانیهای امنیتی و نبود خدمات مطمین ناوبری، مسیرهای عبوری از آسمان افغانستان را کنار گذاشتند. اما به مرور زمان، به ویژه پس از سال ۲۰۲۳ که ادارهی هوانوردی فدرال امریکا با کاهش محدودیتها بار دیگری پروازهای عبوری را در ارتفاعات مشخص مجاز اعلام کرد، زمینهی بازگشت تدریجی شرکتهای هوایی به این مسیر فراهم شد.