ریچارد بنت، گزارشگر ویژهی حقوق بشر سازمان ملل برای افغانستان، از دیدگاه مشورتی اخیر دیوان بینالمللی دادگستری، دربارهی تعهدات دولتها در قبال حفاظت از اقلیم و محیط زیست استقبال کرده و گفته است که این نظر برای افغانستان مهم است. به گفتهی او، افغانستان مستحق دریافت جبران خسارت اقلیمی میباشد.
گزارشگر ویژهی حقوق بشر سازمان ملل شام دوشنبه، ۲۸ جولای، در شبکهی اجتماعی اکس نوشته است که این نظر مشورتی بر اساس قوانین بینالمللی حقوق بشر، تعهد کشورها برای محافظت از محیط زیست و اقلیم و همچنان پرداخت غرامت در صورت واردشدن خسارت را به رسمیت میشناسد.
بنت افزوده است که این دیدگاه دیوان بینالمللی دادگستری برای افغانستان که با بحرانهای اقلیمی و تخریب شدید محیط زیست روبهرو است، از اهمیت ویژه برخوردار میباشد.
این درحالی است که در نظر مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری آمده است که دولتها موظفاند مانع آسیبرسانی به محیط زیست شوند و در صورت بروز خسارت، مسوول جبران آن هستند. این رأی مشورتی، تغییرات اقلیمی را یک چالش جهانی با پیامدهای گسترده برای همه اشکال حیات و سلامت سیاره زمین عنوان کرده است.
همزمان، گروهی از کارشناسان مستقل حقوق بشر نیز با استقبال از این تصمیم، اعلام کردهاند که دیدگاه مشورتی دیوان بینالمللی دادگستری در مورد محیط زیست، تأییدی روشن بر این است که حفاظت از اقلیم بخشی جداییناپذیر از تعهدات دولتها در چارچوب قوانین بینالمللی، از جمله حقوق بشر و معاهدات زیستمحیطی است.
کارشناسان افزودهاند که این نظر مشورتی، مسوولیت دولتها را نه تنها در چارچوب حقوق بشر؛ بلکه بر اساس معاهدات زیستمحیطی مانند کنوانسیون تنوع زیستی، معاهدهی مقابله با بیابانزایی، حقوق بینالملل عرفی و قانون دریاها نیز تثبیت میکند.
کارشناسان به این باورند که افغانستان باوجود نقش ناچیز در تولید گازهای گلخانهای، از جمله قربانیان اصلی تغییرات اقلیمی است و به دلیل فقر زیرساختی، کمبود منابع و بحرانهای مداوم، ظرفیت لازم برای مقابله با پیامدهای محیط زیستی را ندارد.