نشریه دیپلمات گزارش داده که با وجود اختلافها بر سر آب و مهاجران، روابط طالبان و ایران در مسیر مثبت قرار گرفته است.
بهگزارش این نشریه، یک هیأت عالیرتبه اقتصادی ایران به رهبری سید محمد عطابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت، از ۱۵ تا ۱۷ سپتامبر به کابل سفر کرده است. هدف این سفر بررسی موانع تجارت دوجانبه و افزایش سطح همکاریها در بخش ترانزیت، معادن و سرمایهگذاری مشترک عنوان شده است.
هیأت ایرانی در دیدار با مقامهای طالبان و بخش خصوصی افغانستان بر افزایش حجم تجارت میان دو کشور از ۳.۵ میلیارد به ۱۰ میلیارد دالر تأکید کرده و همچنین بر استفاده گستردهتر از بندر چابهار و توسعه خط آهن خواف–هرات توافقاتی انجام داده است.
این سفر در حالی صورت گرفته که دو موضوع آب رود هلمند و مهاجران افغان در ایران همچنان از چالشهای جدی میان دو کشور به شمار میرود. ایران از سال جاری روند اخراج دستهجمعی مهاجران افغان را شدت بخشیده و بحران انسانی در افغانستان را افزایش داده است.
روابط رو به گسترش با ایران برای طالبان اهمیت ویژهای دارد. ایران در دوران نخست حاکمیت طالبان (۱۹۹۶ تا ۲۰۰۱) مخالف این گروه بود و از ائتلاف شمال پشتیبانی میکرد. پس از سقوط طالبان، نفوذ ایران در افغانستان افزایش یافت، اما با بازگشت طالبان به قدرت در آگست ۲۰۲۱، این نفوذ کاهش پیدا کرد.
طالبان دوباره به قدرت رسیدند و این امر نگرانیهای تهران را در مورد حضور یک گروه ضدشیعه در همسایگیاش افزایش داد. با این حال، عملگرایی سیاسی موجب شد ایران با طالبان تعامل کند، بیآنکه حکومتشان را به رسمیت بشناسد. در چهار سال گذشته، ایران حضور دیپلماتیک فعالی در افغانستان حفظ کرده است.
با این وجود، تحلیلگران میگویند هر دو طرف بهدلیل تحریمهای بینالمللی و همسایگی جغرافیایی ناگزیر به همکاری بیشتر هستند و تهران بهطور عملگرایانه تعامل با طالبان را در اولویت قرار داده است.