مقام‌های جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده‌اند که در جریان هشت ماه گذشته، نزدیک به یک میلیون مهاجر افغان که فاقد مدارک قانونی اقامت بوده‌اند، از این کشور اخراج شده‌اند.
رسانه‌های داخلی ایران روز یک‌شنبه، ۸ جون، به نقل از مقام‌های دولتی گزارش دادند که بسیاری از این مهاجران، پس از اخراج، مجدداً و به‌صورت قانونی یا غیرقانونی وارد خاک ایران شده‌اند؛ مسأله‌ای که به گفته مقام‌ها، تأثیر سیاست‌های اخراج را کاهش داده است.
علی‌اصغر نخعی‌راد، نماینده مردم مشهد و عضو کمیسیون امور داخلی مجلس شورای اسلامی، در یک نشست خبری گفته است که اخراج مهاجران افغان بدون مدرک، به‌طور مستمر در جریان است، اما نبود نظارت و کنترل مؤثر بر ورود دوباره آن‌ها به ایران، چالش‌برانگیز شده است.
او تأکید کرد که دولت ایران اخیراً لایحه‌ای با عنوان «سازمان ملی مهاجرت» به مجلس ارائه کرده که هدف آن تنظیم دقیق‌تر وضعیت مهاجران خارجی، به‌ویژه شهروندان افغانستان است. بر اساس این لایحه، پیش‌بینی شده که حدود نیمی از مهاجران افغان حاضر در ایران، کشور را ترک کنند.
طبق اظهارات نخعی‌راد، مهاجرانی که دارای مدارک معتبر هستند، می‌توانند در چارچوب خاصی کارت اشتغال دریافت کرده و در برخی مشاغل مجاز فعالیت کنند. با این حال، دولت ایران حتی در مورد این گروه نیز اختیارات گسترده‌ای برای لغو اقامت یا اخراج در صورت “عدم همکاری” پیش‌بینی کرده است.
پیش‌تر، سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) گزارش داده بود که تنها در ماه می سال جاری، ۱۵٬۶۷۵ خانواده افغان از ایران به افغانستان بازگشته‌اند که از این میان، ۱۱٬۲۰۱ خانواده به‌صورت اجباری اخراج شده‌اند. این آمار نسبت به ماه پیش تقریباً دو برابر افزایش یافته است.
هم‌زمان با شدت گرفتن سیاست‌های مشابه در پاکستان، موج گسترده بازگشت اجباری مهاجران افغان، نگرانی‌های عمیق انسانی در افغانستان ایجاد کرده است. هزاران خانواده در وضعیت بحرانی و فاقد سرپناه یا منابع اولیه زندگی هستند و نهادهای بین‌المللی هشدار داده‌اند که ادامه این روند، بحران انسانی در افغانستان را تشدید خواهد کرد.
