اظهارات مکرر سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، مبنی بر تلاش ناتو برای یافتن راه‌هایی جهت بازگشت به افغانستان، واکنش‌های متفاوتی را در میان شهروندان کشور برانگیخته است. شماری با یادآوری تجربه ی پرهزینه و نافرجام حضور گذشته ناتو، بازگشت این نیروها را آغازگر دور تازه‌ای از تنش و بی‌ثباتی می‌دانند. اما برخی دیگری در سایه‌ی بحران‌های امنیتی، اقتصادی و انزوای بین‌المللی، این احتمال را فرصتی برای تغییر توصیف می‌کنند. در همین حال، سیاسیون و آگاهان مسایل سیاسی، این ادعای روسیه را بیشتر بخشی از جنگ روانی و رقابت‌های ژیوپولیتیکی می‌دانند و تأکید می‌کنند که بازگشت ناتو در شرایط کنونی نه واقع‌بینانه است و نه در اولویت‌های این ایتلاف قرار دارد.
سلیمان شمسی، جوان ۲۶ ساله، دانش‌آموخته‌ی رشته حقوق و علوم سیاسی که در شهر کابل زندگی می‌کند، با نگاه انتقادی به احتمال بازگشت ناتو می‌نگرد و معتقد است که حضور بیست‌ساله نیروهای این پیمان نظامی در افغانستان، علی‌رغم هزینه‌های هنگفت مالی و جانی، نتوانست ثبات پایدار و صلح واقعی را برای مردم به ارمغان بیاورد. به باور او، شهروندان افغانستان دیگر توان تجربه ی فصل تازه‌ای از مداخلات نظامی خارجی را ندارند.
شمسی می‌گوید: «ناتو بیست سال در افغانستان بود، اما حضورش صلح نیاورد. حالا برگشت‌شان چه نتیجه‌ای خواهد داشت به جز ادامه جنگ و سردرگمی.» او تأکید می‌کند که جامعه‌ی افغانستان بیش از هر چیز دیگری نیازمند یک راه‌حل سیاسی فراگیر است، نه بازگشت نیروهای نظامی خارجی که به گفته او، بیشتر نماد رقابت‌های قدرت‌های جهانی‌اند.
در مقابل، شماری از شهروندان کشور دیدگاه متفاوتی نسبت به بازگشت نیروهای ناتو به افغانستان دارند. آن‌ها با اشاره به بُن‌بست سیاسی، اقتصادی، بحران حقوق بشری و تهدیدهای امنیتی در افغانستان، معتقدند اگر جامعه جهانی بخواهد بار دیگری به نوعی در مسأله افغانستان مداخله کند، حتی از مسیر نهادهای نظامی مانند ناتو، این مداخله اگر شفاف و مبتنی بر منافع مردم باشد، می‌تواند فرصت‌هایی برای تغییر فراهم آورد.
صابره، ۲۳ ساله، باشنده کابل، بازگشت ناتو را به گونه‌ی مشروط قابل تأمل می‌داند و می‌گوید که جامعه جهانی نباید افغانستان را به حال خود رها کند. اما به گفته او، هرگونه مداخله‌ای از جمله مداخله نظامی، تنها زمانی می‌تواند موثر باشد که با یک استراتژی روشن، مشارکت واقعی مردم و توجه به ساختارهای بومی همراه باشد. او می‌افزاید: «اگر نهادهای بین‌المللی مثل ناتو دوباره بخواهند وارد افغانستان شوند، باید اول مشخص بسازند که برای مردم چه برنامه‌ای دارند، نه فقط برای منافع خودشان. افغانستان برای عبور از بحران، به یک تعامل هدفمند و پایدار با جهان نیاز دارد، نه صرفاً حضور نظامی بی‌جهت و تکرار تجربه های شکست‌خورده گذشته.» این دختر جوان خاطرنشان می‌سازد که افغانستان در حال حاضر با مشکلات سیاسی، اقتصادی و بحران بشری روبه‌رو است که نیازمند یک تغییر جدی می‌باشد. او اما علاوه می‌کند که نسل جوان افغانستان نسبت به گذشته آگاه‌تر شده و دیگر وعده‌های کلی و مداخلات بی‌پشتوانه غرب را نمی‌پذیرد.
در همین حال، شماری از چهره‌های سیاسی باور دارند که احتمال بازگشت ناتو در آینده‌ی نزدیک به افغانستان وجود ندارد. به باور آن‌ها، هرچند امریکا تمویل‌کننده‌ی اصلی ناتو است و این ایتلاف در بسیاری از موارد سیاست‌های واشنگتن را دنبال می‌کند، اما در وضعیت کنونی، ایالات متحده تمایلی ندارد که از مسیر ناتو دوباره وارد افغانستان شود؛ بلکه تمرکز فعلی اداره‌ی ترامپ بر ابزارهای سیاسی، منطقه‌ای و غیررزمی است.
شکریه بارکزی، سیاستمدار شناخته‌شده کشور، در صحبت با افغانستان آینده می‌گوید: «در شرایطی که امروز ناتو قرار دارد، هیچ عملیات خارج از اروپا در دستور کارش نیست. اولویت‌ها فرق کرده و تمرکز آن‌ها بر مسأله درگیری در اوکراین است. بعید می‌دانم که در آینده‌ی نزدیک ناتو بخواهد به افغانستان برگردد.» او تأکید می‌کند که بحث منافع درازمدت ایالات متحده در منطقه می‌تواند در آینده پای واشنگتن را به نوعی به افغانستان باز کند؛ نه لزوماً از طریق حضور نظامی مستقیم، بلکه از مسیر همکاری‌های منطقه‌ای یا حتی دیپلماسی غیررسمی.
خانم بارکزی می‌افزاید: «این حضور می‌تواند مسالمت‌آمیز باشد، از طریق کشورهای منطقه، فرامنطقه‌ای یا خلیج و یا حتی ممکن است مستقیم باشد.» این سیاستمدار کشور علاوه می‌کند که ایالات متحده همواره بر اساس منافع خود عمل کرده و در تعامل با طالبان نیز نوعی تفاهم تاکتیکی دارد. به سخن او، علاقه‌ی ناتو به حضور مجدد در افغانستان دیده نمی‌شود، اما مداخلات احتمالی امریکا موضوع جداگانه‌ای است که ممکن است در آینده روشن‌تر شود.
آگاهان مسایل سیاسی، اظهارات اخیر وزیر خارجه روسیه را بیشتر بخشی از رقابت‌های ژیوپولیتیکی میان مسکو و غرب می‌دانند، نه نشانه‌ای از یک برنامه واقعی برای بازگشت ناتو به افغانستان. آن‌ها می‌گویند که ناتو پس از خروج پرهزینه و نافرجام از افغانستان، اراده‌ای برای بازگشت به این کشور ندارد.
احمد رامین واحدی، استاد دانشگاه و آگاه مسایل سیاسی، به افغانستان آینده می‌گوید که اظهارات مقام‌های روسی مبنی بر بازگشت دوباره ناتو به افغانستان و منطقه، بیشتر جنبه‌ی تبلیغاتی دارد و نباید آن را به عنوان یک برنامه عملیاتی جدی از سوی ناتو تلقی کرد.
او می‌افزاید: «ناتو در حال حاضر، اراده و علاقه‌ای برای بازگشت به چنین مأموریتی در افغانستان ندارد. اولویت‌های این پیمان تغییر کرده و تمرکز اصلی آن اکنون بر جنگ اوکراین و امنیت اروپا متمرکز است.» آقای واحدی باور دارد که هدف اصلی روس‌ها از این‌گونه اظهارات، ایجاد نگرانی در میان کشورهای منطقه نسبت به احتمال حضور مجدد غرب است؛ تا از این طریق، زمینه‌ی نزدیکی بیشتر این کشورها به محور روسیه و چین فراهم شود.
همچنان شیرحسن حسن، یکی دیگر از آگاهان مسایل سیاسی، می‌گوید هرچند بازگشت ناتو به افغانستان در وضعیت کنونی بعید به نظر می‌رسد، اما نباید از نقش مستقل امریکا غافل شد. به باور او، امریکا همچنان این قدرت و ظرفیت را دارد که در صورت لزوم، به گونه‌ی مستقیم یا غیرمستقیم در تحولات افغانستان و منطقه مداخله کند. این آگاه مسایل سیاسی اضافه می‌کند که مسکو با دقت روندهای سیاست خارجی امریکا را دنبال می‌کند و بیم آن را دارد که واشنگتن بار دیگر نگاه جدی‌تری به آسیای میانه و افغانستان بیندازد؛ موضوعی که برای روسیه یک تهدید بالقوه تلقی می‌شود.
این واکنش‌ها درحالی مطرح است که سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، در کمتر از دو ماه گذشته، دست‌کم دو بار هشدار داده است که ناتو تلاش دارد با روش‌ها و بهانه‌های جدید، از جمله شعارهایی مانند «تأمین امنیت و ثبات»، راهی برای بازگشت به افغانستان پیدا کند.
این اظهارات پس از آن مطرح شده است که دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، پس رسیدن به کاخ سفید بارها علاقه‌اش نسبت به پایگاه هوایی بگرام را ابراز کرده و مدعی است که چین پس از خروج امریکا، این پایگاه را در اختیار گرفته است. هرچند ترامپ در اظهاراتش به گونه واضح از بازپس‌گیری بگرام سخن نگفته، اما تأکید کرده که خروج عجولانه نیروهای نظامی امریکا از افغانستان و ترک پایگاه نظامی بگرام، اشتباه حکومت بایدن بوده است.
طالبان اما در واکنش به چنین اظهاراتی همواره مدعی شده‌اند که هیچ نیروی خارجی اجازه حضور در افغانستان را ندارد. ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی طالبان گفته که پایگاه نظامی بگرام در اختیار کامل نیروهای این گروه قرار دارد و هیچ معامله‌ی پنهانی و یا آشکار با کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه در این مسأله ندارد.
سازمان پیمان اتلانتیک شمالی (ناتو) برای مقابله با طالبان و سایر گروه‌های تروریستی از سال ۲۰۰۳ میلادی مأموریت حمایت قاطع را در افغانستان آغاز کرد و نیروهای نظامی افغانستان را آموزش داد تا امنیت کشور را بر عهده بگیرند. پس از نزدیک به ۲۰ سال حضور، با تصمیم امریکا در سال ۲۰۲۱ برای خروج کامل نیروهای نظامی این کشور، ناتو نیز به تدریج از افغانستان خارج شد. این خروج باعث تسریع روند سقوط نظام جمهوری افغانستان و بازگشت طالبان به قدرت شد و نقطه پایانی بر مداخلات نظامی بین‌المللی در این کشور بود؛ مداخلاتی که تأثیر عمیقی بر امنیت و سیاست افغانستان برجای گذاشت.
