شماری از چهرههای سیاسی، دیپلماتها و فعالان مدنی افغان در چهارمین دور نشست روند «انتالیا» از طرح «موزاییک» سازمان ملل متحد برای آینده افغانستان، انتقاد کردهاند. به گفته آنها، خواستههای مبهم و تعریفناشده سازمان ملل در این طرح به سود طالبان است تا شهروندان افغانستان.
نصیراحمد اندیشه، نماینده دایمی افغانستان در دفتر سازمان ملل در ژنو، روز دوشنبه، ۲۶ می، گفت که نقشهراه سازمان ملل درباره افغانستان ناقص است و نمیتواند آغازگر تحول مثبت در کشور باشد. او افزود: «در کنار سازمان ملل متحد، کشورهای مختلف جهان و منطقه برای افغانستان داستانهای خود را دارند که در بسا موارد نمیتواند درد افغانستان را دوا کند.»
به گفته آقای اندیشه، طرح موزاییک که در ادامهی روند دوحه دنبال میشود، با فقدان ارادهی ملی و مردمی همراه است و به همین دلیل نگرانیهای جمعی را میان جریانهای فکری مردم افغانستان برانگیخته است. او توضیح داد: «در این طرح، موضوع اقدام متقابل مطرح است؛ یعنی طالبان تعهداتی چون رعایت حقوق بشر و تشکیل دولت همهشمول بدهند، اما نبود تعریف درست از حضور دیگر بازیگران، این طرح را از دید نهادهای مدنی ناکارا ساخته است.»
همچنان عنایت بابر فرهمند، معاون پیشین شورای عالی مصالحه، نیز گفته است که هرچند نمیتوان طرح موزاییک را به طور کامل رد کرد، اما این طرح نیاز جدی به بازنگری دارد. او افزوده است که تصمیمها درباره افغانستان نباید بیرون از مرزهای این کشور گرفته شود.
افزون بر این، مصطفی مستور، وزیر پیشین اقتصاد کشور نیز با انتقاد از ابهام موجود در طرح سازمان ملل گفت: «خواستهای طالبان در این طرح روشن است، اما خواستهای سازمان ملل مبهماند.» به گفته او، طالبان در این طرح خواهان تسلیم شدن کرسی افغانستان در سازمان ملل، آزادسازی داراییهای منجمدشده و تعامل جهان هستند، اما سازمان ملل خواستههایی چون رعایت حقوق بشر و تشکیل دولت همهشمول را مطرح کرده، بیآنکه تعریف روشنی از این مفاهیم ارایه دهد.
منصور ایوبی، از دیگر شرکتکنندگان نشست، تأکید کرده است که این طرح باید از سوی جامعه مدنی افغانستان رد شود. او گفت: «اگر این مسیر برای تعامل با طالبان پذیرفته شود، به معنای زیر پا کردن آرمانهای مردم افغانستان است.»
این واکنشها در چهارمین دور نشست انتالیا در ترکیه مطرح شده است. قرار است در پایان این نشست موضع مشترک همه اشتراککنندگان طی اعلامیهای منتشر و همگانی شود.
طرح موزاییک سازمان ملل که توسط دفتر یوناما مطرح شده، تلاشی برای بازکردن مسیر گفتوگو میان طالبان، جامعه جهانی و دیگر بازیگران افغان است. شهروندان، فعالان مدنی و سیاسیون تبعیدی افغانستان میگویند که بدون مشارکت واقعی نمایندگان جامعه مدنی، زنان و گروههای سیاسی منتقد طالبان، این طرح مشروعیت و کارایی لازم را نخواهد یافت.