شماری از جوانان، به ویژه دانش‌جویان افغان در هند، از تصمیم دهلی‌نو برای آغاز مجدد صدور ویزا به شهروندان افغانستان استقبال می‌کنند و می‌گویند این اقدام دولت هند برای جوانان کشور گام مثبت و امیدوارکننده است. محصلان افغان که در هند مصروف تحصیل هستند، می‌گویند پس از چهار سال وقفه، اکنون فرصت برگشت به افغانستان و دیدار با خانواده‌های‌شان فراهم شده است. همچنان جوانان در داخل افغانستان امیدوارند با از سرگیری بورسیه‌های تحصیلی بتوانند در هند تحصیل کنند. استادان دانشگاه‌ها نیز هند را یکی از مقاصد محبوب برای تحصیل جوانان افغانستان توصیف می‌کنند و امیدوارند دولت هند مانند گذشته با محصلان افغان همکاری‌هایش را ادامه دهد.
محمدآصف جلیل‌زاد، جوان ۲۹ ساله و دانش‌جوی سال دوم مقطع دکترا در رشته‌ی اقتصاد در دانشگاه پنجاب هند، یکی از هزاران شهروند افغانستان است که در زمان سقوط کابل به دست طالبان، مصروف تحصیل در هند بوده است. او که نزدیک به چهار سال در هند گیر مانده و نمی‌توانست به افغانستان برگردد، می‌گوید که این تصمیم دولت هند نه تنها راه ادامه‌ی تحصیل را برای بسیاری از افغان‌ها هموار ساخته؛ بلکه فرصتی برای دانش‌جویان افغان در هند جهت دیدار دوباره با خانواده‌های‌شان نیز فراهم کرده است.
محمدآصف دوره لیسانس را در رشته اقتصاد در دانشگاه بلخ به پایان رسانده و سپس در مارچ ۲۰۲۱، از طریق بورسیه برای ادامه تحصیل در مقطع ماستری به هند سفر کرده است. او پس از تکمیل دو سال تحصیل در مقطع ماستری، قصد داشت به افغانستان برگردد، اما به دلیل توقف روند صدور ویزا، در هند باقی ماند.
دولت هند با توجه به بحران سیاسی در افغانستان، در سه سال گذشته برای دانش‌جویان افغان که پیش از سقوط نظام جمهوری وارد این کشور شده بودند و تحصیلات‌شان به پایان رسیده بود، بورسیه‌های تازه‌ای در مقاطع مختلف تحصیلی فراهم ساخته است. محمدآصف نیز یکی از این دانش‌جویان است که توانست در اواخر سال ۲۰۲۲، پس از پایان دوره ماستری، برای بورسیه دکترا درخواست دهد و با موفقیت پذیرفته شود. به گفته او، طی این چهار سال، به دلیل توقف روند صدور ویزا و دیدار با خانواده، بسیاری از دانش‌جویان دچار فشارهای روانی شده، احساس تنهایی می‌کنند و مشکلات تمرکز برای‌شان دست داده است.
این محصل جوان می‌افزاید: «دشواری دوری از خانواده واقعاً سنگین بود. این که نمی‌توانستیم به خانه برگردیم یا حتی خانواده را از نزدیک ببینیم، بالای روحیه و درس ما تأثیر منفی گذشته بود.» حالا که روند صدور ویزای هند دوباره آغاز شده است، این دانش‌جوی افغان ابراز خوشحالی می‌کند و می‌گوید امیدوار است بتواند به زودی به افغانستان سفر کند و پس از چهار سال وقفه، دوباره خانواده‌اش را از نزدیک ببیند.
همچنان شمار زیادی از جوانان در افغانستان می‌گویند که هند همواره یکی از مقاصد اصلی و محبوب تحصیلی برای آن‌ها بوده است و از این که اکنون بار دیگر فرصت ادامه تحصیل در دانشگاه‌های این کشور فراهم شده است، خرسند هستند. آن‌ها همچنان از دولت هند می‌خواهند که روند اعطای بورسیه‌های تحصیلی برای دانش‌جویان افغان، به ویژه آن‌هایی که در داخل افغانستان زندگی می‌کنند، را نیز از سر بگیرد؛ اقدامی که به باور این جوانان، می‌تواند زمینه‌ساز رشد علمی و تخصصی نسل نو کشور گردد.
مدینه، دختر ۲۳ ساله است که چهار سال پیش، اندکی پیش از تسلط طالبان بر کشور و بسته شدن مکاتب و دانشگاه‌ها به روی دختران، از مکتب فارغ شده، اما به دلیل محدودیت‌های وضع‌شده از سوی طالبان بر آموزش دختران، نتوانسته راهی برای ادامه تحصیل دریابد و اکنون خانه‌نشین شده است. او می‌گوید که از سرگیری صدور ویزا، به ویژه ویزاهای تحصیلی، روزنه‌ی تازه‌ای برای دخترانی مانند او باز کرده که سال‌هاست از حق آموزش محروم‌اند.
به باور مدینه، هند می‌تواند با فراهم‌سازی زمینه تحصیل، آینده‌ای بهتری برای نسل جوان افغانستان، به ویژه دختران، رقم بزند: «در افغانستان دیگر برای ما دختران هیچ زمینه‌ای برای آموزش باقی نمانده. یگانه راه، تحصیل در بیرون از کشور است و ما امیدواریم که هند این فرصت را دوباره برای ما فراهم کند.» او از مقام‌های دولت هند و جامعه‌ی جهانی می‌خواهد برای حل مشکل سفر دخترانی که اغلب به دلیل محدودیت‌های طالبان، از جمله ممنوعیت سفر بدون‌محرم با چالش مواجه‌اند، راه حلی پیدا کنند.
مدینه می‌افزاید که بارها دیده شده طالبان دخترانی را که قصد خروج از کشور برای تحصیل داشته‌اند، از میدان هوایی بازگردانده‌اند. او تأکید می‌کند که مقام‌های هندی می‌توانند با طالبان صحبت کنند یا مسیر دیگری برای تحصیل دختران افغان در دانشگاه‌های هند دریابند تا این فرصت حیاتی از آن‌ها گرفته نشود.
در همین حال، شماری از استادان دانشگاه‌ها در افغانستان نیز می‌گویند که هند در سال‌های گذشته هزاران دانش‌جوی افغان را در دانشگاه‌های خود جذب کرده و به ویژه در رشته‌هایی چون علوم طبیعی، فناوری معلوماتی، مهندسی، طب، زراعت، اقتصاد و علوم اجتماعی بورسیه‌های متعددی را در اختیار محصلان افغان قرار داده است. به گفته‌ی آن‌ها، تصمیم تازه دولت هند برای از سرگیری صدور ویزاهای تحصیلی می‌تواند فصل نوینی را در روابط علمی، آموزشی و فرهنگی میان دو کشور رقم بزند و نقش موثری در تقویت ظرفیت‌های علمی نسل جوان افغانستان ایفا کند.
ننگیالی ننگیال، استاد دانشگاه کابل، در صحبت با افغانستان آینده، می‌گوید: «شماری از دانش‌جویان افغان که در جریان تحصیل خود به دلایلی به افغانستان برگشته بودند، پس از توقف صدور ویزاها دیگر نتوانستند برای ادامه‌ی تحصیل به هند بازگردند. اما حالا با از سرگیری روند صدور ویزا، برای این دسته از دانش‌جویان نیز فرصت تازه فراهم شده تا دوباره راهی دانشگاه‌های هند شوند و تحصیلات خود را تکمیل کنند.» او تأکید می‌ورزد که تداوم این حمایت‌ها و فرصت‌ها می‌تواند تأثیر بلندمدتی بر آینده علمی افغانستان بگذارد و نقش مهمی در رشد فکری و تخصصی جوانان ایفا کند.
شاه‌پور بارز، از دیگر استادان دانشگاه در کابل با تأکید بر اهمیت فراهم‌شدن فرصت‌های تحصیلی برای دانش‌جویان افغان، می‌گوید که هرچند این اقدام دولت هند تحسین‌برانگیز و امیدبخش است، اما نباید از ابعاد سیاسی آن چشم‌پوشی کرد: «در ظاهر، این تصمیم فرصت مهم برای ادامه‌ی تحصیل دانش‌جویان افغان فراهم می‌کند، اما در بُعد کلان، این گونه اقدامات معمولاً ریشه‌های سیاسی دارند. به ویژه با توجه به تحولات اخیر و تنش‌های منطقه‌ای میان هند و پاکستان و همچنان تعاملات نسبی میان طالبان و هند، می‌توان گفت که این تصمیم دولت هند بیشتر از منظر یک حرکت سیاسی قابل تحلیل است.» آقای بارز معتقد است که تحلیل این گونه رویکردها باید هم از نظر آموزشی و هم از زاویه دیپلماتیک بررسی شود تا ابعاد کامل آن روشن گردد.
هند از جمله کشورهایی است که در بیست سال گذشته هزاران بورسیه‌ی تحصیلی به دانش‌جویان افغان فراهم کرده است، اما با تسلط دوباره طالبان بر کشور در اگست ۲۰۲۱، روند اعطای این بورسیه‌ها به شهروندان افغانستان متوقف شد و بسیاری از جوانان افغان از ادامه‌ی تحصیل در هند بازماندند. اکنون با گذشت چهار سال، رسانه‌های هندی از آغاز مجدد روند صدور ویزا برای شهروندان افغانستان خبر داده‌اند. همچنان یک وب‌سایت جدیدی با عنوان «ویزا برای افغانستان» راه‌اندازی شده است که از طریق آن شش نوع ویزا از جمله ویزای تحصیلی، تجاری، صحی، همراهی بیمار، فرهنگی و دیپلماتیک سازمان ملل قابل درخواست است. دولت هند تاکنون به طور رسمی درباره‌ی ازسرگیری این روند اظهارنظر نکرده و همچنان از ادامه یا ازسرگیری اعطای بورسیه‌های تحصیلی به محصلان افغان خبری منتشر نشده است. اما گزارش رسانه‌های هندی امید تازه‌ای در دل محصلان افغان برانگیخته است.
