اظهارات اخیر شرل بنارد، همسر زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان، راجع به وضعیت زنان و دختران افغان، موجی از اعتراضها و انتقادها را در میان شهروندان، فعالان حقوق بشر، جنبشهای اعتراضی زنان و شخصیتهای سیاسی کشور برانگیخته است. همسر خلیلزاد مدعی شده است که زنان افغان همچنان در جامعه حضور فعال دارند، اغلب با چادر و بدون پوشاندن صورت رفتوآمد میکنند و همراهی زنان با محرم مرد، الزامی نمیباشد. او همچنان گفته است که طالبان مانع رفتن دختران به مکاتب دولتی شده، اما دختران افغان میتوانند به مکاتب خصوصی بروند. جنبشهای اعتراضی زنان و شهروندان کشور این اظهارات خانم بنارد را تحریف حقیقت، انکار فاجعه انسانی و کماهمیت جلوهدادن رنج زنان افغان توصیف میکنند و میگویند که چنین اظهارات غیرواقعبینانه بهطور غیرمستقیم به مشروعیتبخشی و عادیسازی آپارتاید جنسیتی طالبان کمک میکند.
احمدرامین، باشنده کابل در صحبت با افغانستان آینده، میگوید: «اظهارات شرل بنارد چیزی جز لابیگری و سفیدنمایی جنایتهای طالبان نیست. او واقعیتهای تلخ سرکوب و تبعیض را انکار میکند و با این کار به رژیم سرکوبگر مشروعیت میبخشد. وضعیت بیکاری و فقر مردم را نادیده گرفته است. نمیدانم که او از پشت کدام پنجره در کابل به مردم نظر انداخته است.»
همچنان خالده، دختر جوان و باشنده کابل نیز میگوید که بنارد عمداً وضعیت زنان را کماهمیت جلوه داده و تلاش کرده چهره خوشایند از طالبان نشان دهد، درحالی که زنان افغانستان هر روز زیر ظلم و خشونت این رژیم زندگی میکنند.
امرالله صالح، معاون پیشین ریاستجمهوری افغانستان، در واکنش به این اظهارات، در شبکه اجتماعی اکس نوشته است که در افغانستان زیر اداره طالبان تنها خلیلزاد و همسرش از مصونیت کامل برخوردارند، درحالی که اکثریت مردم افغانستان با تهدید و سرکوب روبهرو هستند. صالح، زلمی خلیلزاد را لابیگر اصلی طالبان و مسوول خیانت تاریخی در موافقتنامه دوحه دانسته که موجب بازگشت طالبان به قدرت شده است. به باور او، تلاشهای خلیلزاد و همسرش برای سفیدنمایی طالبان و تطهیر نقش این گروه بخشی از پروژهای برای فریب جامعه جهانی و نادیدهگرفتن رنج واقعی مردم افغانستان است.
داکتر امین احمدی، استاد دانشگاه و عضو پیشین هیأت مذاکراتی صلح نظام جمهوری، اظهارات شرل بنارد را انکار آشکار واقعیت آپارتاید جنسیتی و توجیه سرکوب زنان توسط طالبان خوانده است. او گفته این اظهارات که از موقعیت تأثیرگذار بنارد صادر شده، میتواند به عنوان همکاری در جرم علیه زنان تعبیر شود و خواستار بررسی حقوقی و سیاسی آن شده است تا مانع عادیسازی وضعیت تبعیضآمیز و سرکوبگرانه طالبان شود.
زنان معترض نیز به اظهارات شرل بنارد واکنش نشان داده و از او خواستهاند تا از سفیدنمایی جنایتهای طالبان دست بردارد.
ژولیا پارسی، زن معترض و زندانی پیشین نزد طالبان، با لحن انتقادی گفته است که شرل بنارد هیچ گاه رنج زنان افغانستان را درک نکرده و اظهارات او توهین به زنان زیر سرکوب طالبان است. او تأکید کرده که خانم بنارد و همسرش تلاش دارند با سفیدنمایی چهره طالبان، جنایت علیه آزادی را توجیه کنند. ژولیا پارسی در شبکه اجتماعی اکس نوشته است: «خانم شرل بنارد! دهانت را ببند و از رنجی که هیچ گاه نچشیدهای، سخن نگو. تو که با شکم سیر و در امنیت کامل آمدهای نمایش تماشا، چه میدانی از گرسنگی زن زندانی، از تحقیر، از شلاق و سنگسار خاموش؟ شرمآور است که تو و شوهر معاملهگرت هنوز هم نقش وقیح تطهیر طالبان را بازی میکنید. ننگ است که فاجعهی یک ملت را نادیده میگیرید تا به قاتلان آزادی خدمت کنید.»
در کنار این، فعالان حقوق زن نیز میگویند که اظهارات شرل بنارد تحریف واقعیت، تلاش برای سفیدنمایی طالبان و توهین به حقوق زنان افغان است. به باور آنها، بنارد از موقعیت و نفوذ خود برای تطهیر یک رژیم زنستیز سوءاستفاده میکند.
رویا محمدی، فعال حقوق زن، با انتقاد از اظهارات شرل بنارد به افغانستان آینده میگوید که این سخنان نه تنها تحریف آشکار واقعیت است؛ بلکه تلاش حسابشده برای عادیسازی و مشروع جلوهدادن رژیم زنستیز طالبان به شمار میرود. او تأکید میکند که بنارد همچون همسرش زلمی خلیلزاد، سالهاست در نقش لابیگر برای منافع طالبان ظاهر شدهاند و امروز نیز با سفیدنمایی چهره طالبان، در راستای همان پروژه قدیمی حرکت میکنند.
این فعال حقوق زن میافزاید: «وقتی کسانی که سهم مستقیم در بازگرداندن طالبان دارند، از امنیت، آموزش و آزادی در سایه طالبان حرف میزنند، این دیگر فقط بیوجدانی نیست؛ بلکه خیانت آشکار به زنان و آینده افغانستان است.»
اعضای جنبش اتحاد و همبستگی زنان افغانستان نیز با نشر اعلامیهای اظهارات شرل بنارد را محکوم کرده و آن را دروغ، تحریف واقعیت و توهین آشکار به دردورنج زنان افغان عنوان کردهاند. آنها تأکید کردهاند که بنارد به عنوان همسر فردی که نقش کلیدی در بازگرداندن طالبان به قدرت داشته، صلاحیت صحبتکردن از واقعیتهای افغانستان را ندارد و انکار سرکوب زنان، به معنای شریکشدن در جنایات طالبان است.
جنبش اعتراضی زنان ترکتبار افغانستان، نیز با نشر اعلامیه جداگانه اظهارات همسر خلیلزاد را نادیدهگرفتن حقیقت تلخ و نقض سیستماتیک حقوق بشر در افغانستان خوانده و گفته است که او با رد گزارشهای معتبر جهانی، برای عادیسازی آپارتاید جنسیتی طالبان در افغانستان تلاش کرده است.
این درحالی است که شرل بنارد، همسر زلمی خلیلزاد، نماینده پیشین ایالات متحده در امور صلح افغانستان، در مقالهای که به تازگی در سایت نشنل اینترست نشر شده، نوشته است: «افغانستان اکنون یکی از امنترین دورههای خود را تجربه میکند و نگرانیها درباره بازگشت پناهجویان اغراقآمیز است. من در سفر اخیرم به کابل دیدم که زنان به عنوان کارمند کار میکنند، فروشگاه شخصی دارند و بدون هیچ ممانعت گشتوگذار میکنند و وضعیت آن گونه که رسانهها میگویند، نیست. اگرچه ممنوعیت تحصیل دختران در مکاتب دولتی ناعادلانه است، اما این بازگشتکنندگان میتوانند فرزندانشان را به مکاتب خصوصی بفرستند؛ چون مکاتب خصوصی همچنان فعالاند.»
فاطمه رحمانی، استاد دانشگاه و فعال حقوق زن، با انتقاد از ادعای شرل بنارد در مورد امنیت در افغانستان، میگوید: «امنیت کجاست؟ در کشوری که طالبان صدها انسان را در زندانهای مخفیشان زیر شکنجه نگه داشتهاند، جایی که زنان و مردان بدون محاکمه دقیق در محضر عام شلاق میخورند و مردم به دلیل قوم و مذهبشان توهین میشوند.» او میافزاید که این ادعای امنیت، نه تنها تحریف واقعیت؛ بلکه بیحرمتی به قربانیانی است که هر روز از سوی طالبان بر آنها ظلم میشود.
خانم رحمانی، تأکید میکند که طرح فرستادن فرزندان به مکاتب خصوصی در کشوری که اکثریت مردم نان شب خود را ندارند، توهین آشکار به فقر عمومی و تبعیض ساختاری است. به باور او، شرل بنارد آگاهانه در حال همصدایی با طالبان است و اظهاراتش ادامه همان مسیر لابیگری است که همسرش در دوحه کلید زد.
قابل ذکر است که طالبان نه تنها مانع رفتن دختران به مکاتب و دانشگاههای دولتی شدهاند؛ بلکه مکاتب و دانشگاههای خصوصی را نیز به روی دختران بستهاند. اظهارات شرل بنارد درحالی مطرح میشود که افغانستان زیر سلطه طالبان همچنان با بحرانهای عمیق سیاسی، اجتماعی و اقتصادی دستوپنجه نرم میکند. وضعیت زنان و حقوق انسانی در این کشور به یکی از موضوعات مهم و حساس در سطح جهان، بدل شده است. طالبان با محدودیتهای شدید علیه زنان، از جمله ممنوعیت تحصیل و کار زنان و دختران، شکنجه زندانیان سیاسی و سرکوب فعالان زن، فضای افغانستان را به شدت ناامن ساختهاند.