ناتالیا سانتورو، ورزشکار و گردشگر برازیلی، در گفتوگویی اختصاصی با رسانهی «افغانستان آینده»، روایت تکاندهندهای از سفر دهروزهاش به افغانستان تحت حاکمیت طالبان را بازگو کرد. سانتورو که بدنساز و مبارز جیو-جیتسو است، به تنهایی به ولایات مختلف کشور سفر کرد و از زیبایی طبیعت گرفته تا واقعیت تلخ زندگی زنان افغان را از نزدیک لمس کرد.
این گردشگر برازیلی میگوید که آزادی زنان در افغانستانِ تحت کنترل طالبان تقریباً بهطور کامل از بین رفته است.
«بیشتر دختران اجازه ندارند پس از صنف ششم به مکتب بروند. زنان از رفتن به باشگاه، ورزش، شنا، سفر انفرادی، نشان دادن مو یا حتی دست دادن با مردان منع شدهاند. زندگی زنان در چهاردیواری خانه، سکوت و وابستگی مطلق خلاصه شده است.»
سانتورو با اشاره به تفاوت فاحش میان آزادی خود به عنوان یک خارجی و محدودیتهای زنان افغان افزود: «من بهعنوان یک زن خارجی میتوانستم کوهنوردی کنم، با مردان گفتوگو داشته باشم و آزادانه در جادهها قدم بزنم؛ اما زنان افغان از این حقوق ابتدایی محروماند. این تضاد برایم بسیار دردناک بود. زنان افغان باهوش، قوی و بااستعداد هستند، اما اجازهی شگوفایی ندارند.»
او تاکید کرد که طالبان بر اساس ترس و کنترل حکومت میکنند، نه بر پایه آزادی یا عدالت: «حکومت آنها سختگیرانه، سرکوبگر و مبتنی بر حذف و انکار است مخصوصاً در قبال زنان. این صرفاً مسئله دین نیست؛ بلکه ابزاریست برای سلطه و کنترل.»
از زمان تسلط دوباره طالبان در ۱۵ اگست ۲۰۲۱، بیش از ۲۰ فرمان رسمی در زمینه محدودسازی زنان صادر شده است از محرومیت از تحصیل و کار تا ممنوعیت حضور در اماکن عمومی. این محدودیتها گاه بدون صدور فرمان رسمی، اما با فشار عملی اعمال شدهاند.
با وجود این فضای محدود، تجربه سانتورو بهعنوان یک زن خارجی متفاوت بود. او روایت میکند: «لباس پوشیدن مطابق فرهنگ، راهرفتن پشت سر مردان و نشستن جداگانه در مکانهای عمومی بخشی از آمادگیام بود، اما هیچ چیزی نمیتواند شما را برای احساس عمیقی که افغانستان به شما میدهد، آماده کند.»
وی یکی از لحظات احساسی سفر خود را، نوشیدن چای با زنان محلی یادآور میشود. «با وجود مانع زبانی، با لبخند، اشاره و نگاه، ارتباط برقرار کردیم. آنها مرا مانند یکی از اعضای خانواده پذیرفتند. مهربانیشان بینظیر بود.»
وی همچنان از فیزیک متفاوت و تتوهای خود میگوید، که بیشتر توجه مردم را جلب کرده بود، اما واکنشها بیشتر با کنجکاوی همراه بود تا خصومت. «کودکان بازوانم را لمس میکردند و مردم درباره زندگیام میپرسیدند. اینها لحظاتی انسانی و صادقانه بودند، نه آمیخته با قضاوت.»
سانتورو درباره تمرینات خود نیز گفت: «هیچ باشگاهی وجود نداشت. فقط من بودم و بدنم، زمین و چیزهایی که میتوانستم بلند کنم. این تجربه مرا به اصل تمریناتم بازگرداند برای قدرت، نظم و آرامش ذهن.»
پس از بهقدرترسیدن دوباره طالبان، جهان نظارهگر این بود که آیا این گروه افراطی تغییری کرده است یا نه. وعدههایی مبهم درباره مشارکت زنان در حکومت داده شد، اما در اولین کابینهی اعلامشده، هیچ زنی حضور نداشت. سانتورو میگوید: «طالبان در رسانهها همچون گروهی وحشی، خطرناک و افراطی معرفی شدهاند که از بسیاری جهات درست است. اما آنچه من دیدم لایههای پنهانی داشت. برخی برخوردی مؤدبانه با خارجیها داشتند، اما این ظاهر، واقعیت ترسافزا و سرکوبگر را نمیپوشاند. ساختار همان است سانسور، کنترول، سرکوب.»
او افزود: «افغانستان فقط درد و جنگ نیست؛ این کشور مملو از مهربانی، امید و انسانهایی مقاوم است. من نمیخواستم فقط بشنوم، بلکه میخواستم ببینم، لمس کنم و تجربه کنم. ترس هیچگاه نباید راه زندگی انسان را تعیین کند.»
در سه سال گذشته، شمار گردشگران خارجی به افغانستان افزایش یافته است. بسیاری از آنان به مکانهایی دسترسی یافتند که برای زنان افغان ممنوع است. اما این نخستین بار است که یک گردشگر خارجی، روایت صریحی از زندگی زنان افغان تحت حکومت طالبان ارائه میدهد.
این در حالیست که بهتازگی یک سایت معتبر گردشگری، افغانستان را در صدر فهرست خطرناکترین مقاصد گردشگری جهان قرار داده است. در گزارش منتشرشده در ۷ اپریل، افغانستان به دلیل ناامنی، بازداشتهای خودسرانه، گروگانگیری و تهدیدهای تروریستی، در ردهی «هشدار کامل سفر» قرار گرفته است. پس از افغانستان، کشورهایی چون بلاروس، هاییتی، ایران، روسیه، سودان جنوبی، سوریه و یمن نیز در این فهرست قرار دارند.