همزمان با سوم می، روز جهانی آزادی مطبوعات، انتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد، در پیامی بر اهمیت ایجاد فضای امن و آزاد برای فعالیت خبرنگاران تأکید کرده و هشدار داده است که نبود آزادی رسانهها پیامدهای خطرناکی برای جوامع دارد.
گوترش روز شنبه، سوم می، به مناسب روز جهانی آزادی مطبوعات گفته است: «در جهانی پر از منازعه و تفرقه، این روز یک حقیقت اساسی را یادآوری میکند که آزادی مردم، به آزادی مطبوعات گره خورده است.» او خبرنگاری آزاد، مستقل و امن را یک «کالای عمومی ضروری» توصیف کرده و آن را ستون عدالت، پاسخگویی و حقوق بشر خوانده است.
انتونیو گوترش افزوده که کار خبرنگاری هر سال دشوارتر میشود و خبرنگاران در بسیاری از نقاط جهان، تنها به خاطر انجام وظیفه با بازداشت، سانسور، خشونت، ارعاب و حتی مرگ مواجهاند.
دبیرکل سازمان ملل متحد همچنان هشدار داده که آزادی بیان در عصر دیجیتال با تهدیدهای تازهای روبهرو شده است. گوترش اضافه کرده: «هوش مصنوعی میتواند هم حافظ آزادی بیان باشد و هم آن را خفه کند. الگوریتمهای مغرضانه، اطلاعات نادرست و نفرتپراکنی مانند مینهایی در مسیر تبادل آزاد اطلاعات قرار دارند.»
این مقام سازمان ملل بر اهمیت ارایه اطلاعات دقیق، قابل تأیید و مبتنی بر واقعیت تأکید کرده و گفته است این نوع اطلاعات، بهترین ابزار برای مقابله با تهدیدهای دیجیتالی هستند. دبیرکل سازمان ملل از تصویب «پیمان جهانی دیجیتال» در سال گذشته یادآوری کرده و گفته که این سند، راهنمای ویژه برای ترویج صداقت و احترام در فضای دیجیتال است. به سخن او، اصول جهانی برای یکپارچگی اطلاعات نیز در همین راستا تدوین شدهاند.
گوترش در پایان پیام خود از تمام کشورها خواسته است تا به تعهدات خود در زمینه آزادی مطبوعات عمل کنند: «در این روز جهانی آزادی مطبوعات، بیایید این ارزشها را به عمل تبدیل کنیم و از آزادی رسانهها در همه نقاط جهان دفاع کنیم.»
افغانستان که در دوره جمهوریت یکی از کشورهای پرجنبوجوش در حوزه رسانهها بود، پس از بازگشت طالبان به قدرت در سال ۱۴۰۰، شاهد محدودیتهای گستردهای بر فعالیت رسانهها و خبرنگاران بوده است. گزارشها از افزایش سانسور، بازداشت و مهاجرت اجباری خبرنگاران حکایت دارند. در چنین شرایطی، تأکید دبیرکل سازمان ملل بر اهمیت آزادی رسانهها، بازتابی از نگرانی جهانی نسبت به تضعیف این رکن دموکراسی در کشورهای بحرانزده به ویژه افغانستان است.