ملا جمعهخان فاتح و شماری از نیروهای مسلح تحت امرش، در شهرستان نسی بدخشانــایندیپندنت فارسی
دفتر هیأت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان (یوناما) در گزارشی تازه اعلام کرده است که گروه طالبان در فاصلهی زمانی ۱۷ جنوری تا ۳ فبروری ۲۰۲۵، دستکم ۵۰ مرد از پیروان مذهب اسماعیلیه در ولایت بدخشان را به اجبار وادار به پذیرش مذهب سنی حنفی کردهاند.
در این گزارش که روز پنجشنبه، ۱ می، منتشر شده، آمده است که نیروهای طالبان این افراد را در ساعات شب از خانههایشان خارج کرده و برای «بازجویی دینی» با خود بردهاند. بر اساس یافتههای یوناما، کسانی که از تغییر مذهب سر باز زدهاند، با تهدید مرگ، ضربوشتم و اجبار فیزیکی مواجه شدهاند.
یوناما همچنین گزارش داده که طالبان چندین مدرسه دینی جدید در مناطق اسماعیلینشین بدخشان تأسیس کردهاند و خانوادهها را تحت فشار قرار دادهاند تا فرزندانشان را در این مراکز ثبتنام کنند؛ مدارسی که آموزشهای دینی مطابق با مذهب سنی حنفی ارائه میدهند.
در بخشی از گزارش آمده است: «اداره امر به معروف و نهی از منکر تحت حاکمیت طالبان، در جریان ماه رمضان (۱ تا ۲۹ مارچ ۲۰۲۵)، اقدامات گستردهای برای نظارت بر نماز جماعت و اجرای سایر احکام دینی در سطح محلات انجام داده است.»
یوناما میافزاید که مأموران این اداره، موسوم به «محتسب»، مردم را به شرکت در نمازهای جماعت، بهویژه نماز تراویح، تشویق میکردند و در عین حال، کسبوکارها را وادار به تعطیلی در وقت نماز میساختند.
این نهاد سازمان ملل تأکید کرده است که چنین اقدامات بخشی از تلاش نظاممند طالبان برای تحمیل تفسیر سختگیرانهشان از شریعت اسلامی بر زندگی روزمره مردم افغانستان است؛ روندی که نگرانیهای جدی نهادهای حقوق بشری داخلی و بینالمللی را برانگیخته است.
پیش از این نیز نهادهای مدافع حقوق بشر، از جمله مؤسسه «رواداری»، درباره فشارهای مذهبی طالبان هشدار داده بودند. این نهاد در گزارشی گفته بود که طالبان در چندین ولسوالی بدخشان پیروان مذهب اسماعیلیه را به ترک عقاید خود و پذیرش مذهب رسمی طالبان وادار کردهاند.
به گفته این گزارش، در برخی از این مدارس وابسته به طالبان، بهطور میانگین روزانه بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ کودک اسماعیلی آموزش فقه حنفی دریافت میکنند.
همچنین گزارشهای متعدد حاکی از آن است که پیروان مذهب اسماعیلیه در مناطق مختلف تحت حاکمیت طالبان هدف تحقیر، تمسخر و آزار سیستماتیک قرار دارند. علاوه بر آن، پس از بازگشت طالبان به قدرت، محدودیتهای گستردهتری علیه آزادی مذهبی شیعیان دوازدهامامی نیز اعمال شده است و در بسیاری از مناطق، برگزاری مراسمهای مذهبی این گروه با ممنوعیت یا مداخله مواجه شده است.
این تحولات در حالی صورت میگیرد که در ماه اپریل سال جاری، وزیر امر به معروف و سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان، در سخنرانیهایی جداگانه، بر «تکمذهبی بودن» مردم افغانستان تأکید کرده و گفتهاند که تمامی شهروندان کشور پیرو مذهب حنفی هستند.