سیدعباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در دیدار با علیرضا بیکدلی، سفیر ایران در کابل، بر اهمیت همکاری با طالبان برای تسهیل بازگشت تدریجی مهاجران افغان از کشورش تأکید کرده است.
سفارت ایران در کابل روز دوشنبه، ۷ اپریل، با نشر پیامی در برگه ایکس از این دیدار خبر داده و نوشته است که عراقچی در این جلسه بر پیگیری جدی تفاهمها با طالبان برای تسهیل روند بازگشت مهاجران افغان تأکید کرده است. او همچنان خواستار مشارکت مهاجران افغان در فرایند بازسازی افغانستان شده است.
پیش از این، عراقچی از تدوین طرح مشترک با طالبان برای بازگشت «تدریجی و آبرومندانهی» مهاجران افغان خبر داده بود. جزییات بیشتر این طرح تاکنون همهگانی نشده است.
در سالهای اخیر، ایران بهعنوان یکی از کشورهای میزبان عمده مهاجران افغان، با چالشهای فراوانی در زمینه مهاجرت و اقامت مواجه بوده است. طبق گزارشهای رسمی، ایران میزبان بیش از سه میلیون مهاجر افغان است که بسیاری از آنها به دلیل جنگ و بحرانهای اقتصادی به این کشور پناه آوردهاند. این مهاجران شامل گروههای مختلفی از جمله کسانی هستند که دارای مدارک قانونی و غیرقانونی هستند.
ایران در ماههای پسین اقداماتی را برای مدیریت وضعیت مهاجرتی انجام داده است. طبق آمار منتشر شده، تنها در سال جاری (۲۰۲۵)، ایران بیش از یک میلیون مهاجر افغان فاقد اسناد قانونی را اخراج کرده است. این اخراجها به دلیل افزایش فشارهای داخلی و خارجی برای کنترل جریان مهاجرت و مدیریت وضعیت اجتماعی و اقتصادی کشور، شدت یافته است.
از سوی دیگر، ورود مهاجران غیرقانونی افغان به ایران نیز کاهش چشمگیری داشته است. طبق گزارشهای رسمی، ورود مهاجران غیرقانونی به ایران در مقایسه با سالهای گذشته، حدود ۵۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش به دلیل تشدید اقدامات مرزی و همچنین کنترلهای سختگیرانهتر در امتداد مرزهای ایران با افغانستان صورت گرفته است.