ذبیحالله مجاهد، سخنگوی طالبان، در مصاحبهای با صدا و سیمای ایران درباره رویکرد زبانی این گروه اظهار داشت که به گفته او افغانستان دو زبان رسمی، دری و پشتو، دارد و هر دو برای «طالبان» از جایگاه یکسان برخوردارند.
وی توضیح داد که در ولایتها و مناطق پشتوننشین عمدتاً از واژهها و مکاتبات پشتو استفاده میشود و در مناطق فارسیزبان نیز زبان دری در آموزش و امور اداری کاربرد دارد. مجاهد تأکید کرد که حکومت طالبان نسبت به هیچ زبانی دیدگاه تعصبآلود ندارد و هر دو زبان رسمی کشور را بخشی از «هویت مشترک مردم افغانستان» میداند.
با این حال، این سخنان در حالی مطرح میشود که اخیراً حذف زبان ازبیکی از لوحه دانشگاه جوزجان موجی از واکنشها را برانگیخته است. در تابلوی تازهنصبشده این دانشگاه، تنها دری و پشتو درج شده و جای زبان ازبیکی، که از زبانهای مهم و پرگوینده شمال افغانستان است، حذف شده است. این اقدام با انتقاد گسترده کاربران شبکههای اجتماعی، فعالان فرهنگی و چهرههای سیاسی روبهرو شده است.
منتقدان میگویند این کار برخلاف ترکیب زبانی و فرهنگی ولایت جوزجان است و حذف زبان ازبیکی از لوحه یک نهاد تحصیلی «نفی هویت» بخش بزرگی از مردم این ولایت و بیتوجهی آشکار به تنوع زبانی کشور بهشمار میرود. آنان تأکید دارند که چنین اقدامهایی با ادعای طالبان درباره «برابر بودن ارزش زبانها» در تضاد قرار دارد و نگرانیها نسبت به محدود شدن جایگاه زبانهای غیررسمی، بهویژه ازبیکی و ترکمنی، را افزایش میدهد.
