در روزهایی که جهان غرب مشغول جشن هالوین بود، شبکه‌های اجتماعی در افغانستان و ایران پر شد از عکس‌ها و ویدیوهایی که نشان می‌داد این دو ملت، بیش از هر زمان دیگری به تجلیل از یک آیین کاملاً بیگانه روی آورده‌اند. جوانانی که با ماسک‌های خون‌آلود، گریم‌های ترسناک و لباس‌های غیرمتعارف، خود را در فضای مجازی به نمایش گذاشته بودند صحنه‌هایی که تا چند سال پیش، در فرهنگ شرقی، نه‌تنها بی‌معنا، بلکه ناپذیرفتنی به شمار می‌رفت.

اما پرسش اساسی این است: هالوین چه ربطی به افغان‌ها و ایرانی‌ها دارد؟

این جشن، برخاسته از فرهنگ باستانی غرب است؛ آیینی برگرفته از باورهای سلتی‌ها در ایرلند و اسکاتلند، که بعدها در قالب مسیحی و سپس تجاری، به آمریکا و جهان گسترش یافت. در مقابل، جوامع افغانستان و ایران ریشه در سنت‌های اسلامی، عرفانی و شرقی دارند فرهنگی که بر وقار، حیا، و حرمت نمادهای دینی تأکید دارد. با این حال، امروز شاهدیم که بخشی از نسل جوان با تقلید از ظواهر غربی، می‌کوشند خود را در قالب جشن‌هایی نشان دهند که هیچ پیوندی با تاریخ و هویت‌شان ندارد.

منتقدان این پدیده می‌گویند، گسترش چنین جشن‌هایی نتیجه‌ی «بحران هویتی» است که نسل امروز درگیر آن است. جوانانی که میان سنت و مدرنیته سرگردان‌اند، در جست‌وجوی لحظه‌ای برای دیده‌شدن، به آیین‌هایی پناه می‌برند که از نظر فرهنگی و ارزشی، هیچ سنخیتی با جامعه‌شان ندارد.

در تهران هم گروهی از فعالان فرهنگی انتقاد کردند که «هالوینِ تقلیدی، نشانه‌ی میل بیمارگونه به نمایش غرب‌زدگی است، نه جشن آزادی».

از سوی دیگر، بعضی روان‌شناسان اجتماعی می‌گویند که علاقه به هالوین در جوامعی مانند افغانستان و ایران، بیش از آنکه نشانه‌ی «شادی» باشد، بیانگر نوعی «اعتراض خاموش» است؛ اعتراض به محدودیت، فشار اجتماعی و خستگی جمعی. با این حال، این رویکرد نیز نمی‌تواند ماهیت بی‌ریشه‌ی چنین رفتارهایی را پنهان کند.

در نهایت، واقعیت تلخ این است که در بسیاری از خیابان‌های تهران، مردم هنوز از فقر، بیکاری و ناامنی رنج می‌برند، اما در همان فضا، گروهی با لباس‌های عاریه‌ای غربی به جشن گرفتنِ مرگ و ترس می‌پردازند جشنی که از نظر تاریخی، فلسفه‌ای برای درک مرگ و زندگی در فرهنگ غربی دارد، اما در اینجا، تنها به «نمایشی تقلیدی» بدل شده است.

هالوین در شرق، بیش از آنکه نماد فرهنگ باشد، آینه‌ی هویت گمشده است.

جوانانی که در غیاب امید، شادی و تعلق فرهنگی، به هر جشنی چنگ می‌زنند تا لحظه‌ای احساس کنند زنده‌اند حتی اگر آن جشن، از سرزمینی دیگر آمده باشد.