سازمان دیدبان حقوق بشر (HRW) در گزارشی تازه هشدار داده است که طالبان با بستن رسانههای مستقل، نظارت و سانسور گسترده، آزادی رسانهها را در افغانستان به شدت تضعیف کردهاند. این نهاد از مقامات طالبان خواسته است که به آزار و بازداشت خبرنگاران پایان دهند و محدودیتهای تبعیضآمیز علیه زنان روزنامهنگار را لغو کنند.
به گفته دیدبان حقوق بشر، سانسور طالبان شامل کنترل محتوای خبری، بررسی گزارشها پیش از نشر، گرفتن تأیید مقامهای حکومتی پیش از انتشار، و همچنین تحمیل ضوابط سختگیرانه پوشش برای مردان و زنان است. طالبان علاوه بر این، کارمندان زن و مرد را در محیطهای کاری جداگانه قرار داده و پخش صدای زنان و موسیقی را در رسانهها ممنوع کردهاند.
این نهاد هشدار داده است که این اقدامات باعث گسترش خودسانسوری میان خبرنگاران شده و فعالیت رسانهای در افغانستان را به مراسم و نشستهای رسمی محدود ساخته است. خبرنگارانی که این محدودیتها را به چالش بکشند، با خطر بازداشت، شکنجه یا حتی تهدید به مرگ روبهرو میشوند.
دیدبان حقوق بشر همچنین به نبود شفافیت و وحدت در اجرای قوانین رسانهای از سوی طالبان اشاره کرده و گفته است که مقامهای محلی در ولایتهای مختلف، مقررات متفاوتی بر رسانهها تحمیل میکنند که کار خبرنگاران را دشوارتر میسازد.
در این گزارش آمده است که زنان روزنامهنگار با تبعیض و فشار بیشتری نسبت به مردان مواجهاند. طالبان حضور زنان در برنامههای تلویزیونی را ممنوع کرده، مانع همکاری زنان و مردان در محیطهای رسانهای شده و حتی گفتوگوی زنان با خبرنگاران را محدود کردهاند.
دیدبان حقوق بشر افزوده است که محدودیتها تنها به خبرنگاران داخل افغانستان محدود نمیشود و روزنامهنگاران تبعیدی افغان نیز با مشکلات جدی روبهرو هستند؛ از جمله نداشتن وضعیت اقامت پایدار، محدودیت در رفتوآمد، و ترس از بازگشت اجباری به افغانستان بهدلیل انتقاد از طالبان.
این نهاد بینالمللی در پایان از طالبان خواسته است خبرنگاران بازداشتشده را آزاد کنند، به بازداشتهای خودسرانه پایان دهند، آزادی رفتوآمد و دسترسی رسانهها به اطلاعات رسمی را تضمین نمایند، و بهویژه محدودیتهای تبعیضآمیز علیه زنان خبرنگار را لغو کنند.
گزارش دیدبان حقوق بشر در حالی منتشر میشود که از زمان بازگشت طالبان به قدرت در سال ۲۰۲۱، وضعیت حقوق بشر در افغانستان بهویژه در زمینه آزادی بیان و حقوق زنان بهشدت رو به وخامت گذاشته است. سازمان ملل نیز در گزارشی اخیر از محدودیتهای تازه طالبان بر اینترنت و شبکههای اجتماعی انتقاد کرده و آن را «نقض آشکار حقوق اساسی بشر» خوانده است.



