شبکه تحلیل‌گران افغانستان، گزارش داده‌است که نرخ مرگ‌ومیر مادران در افغانستان، که پیش از این نیز از بالاترین نرخ‌ها در جهان به‌شمار می‌رفت، اکنون به‌دلیل بسته‌شدن مراکز صحی، کاهش کمک‌های خارجی و محدودیت‌های آموزشی بر زنان، در حال افزایش است.
این شبکه در گزارشی تحقیقی نوشته‌است که تصمیم ایالات متحده برای قطع کامل کمک‌هایش به افغانستان در اوایل سال جاری میلادی، منجر به تعطیلی بیش از ۴۰۰ مرکز صحی شده و زنان را در حساس‌ترین مراحل زندگی‌شان، بارداری و زایمان، در معرض خطر جدی قرار داده است.
یافته‌های این نهاد نشان می‌دهد که کمبود داکتران زن و قابله‌ها نیز یکی از عوامل اصلی این بحران است؛ امری که به‌دلیل ممنوعیت آموزش پرستاران و قابله‌ها و محرومیت دختران از آموزش عالی، در سال‌های آینده وخیم‌تر خواهد شد.
شبکه تحلیل‌گران افغانستان، نوشته‌است که هرچند آمار دقیق سراسری از مرگ‌ومیر مادران در دست نیست، اما قابله‌ها، داکتران و مقام‌های صحی در چندین ولایت کشور گفته‌اند که این رقم رو به افزایش است.
یکی از مقام‌های وزارت صحت عامه طالبان که نخواست نامش فاش شود، به این نهاد گفته است که بررسی در مورد وضعیت مرگ‌ومیر مادران پس از قطع کمک‌های امریکا «ناتمام» مانده است.
در همین حال، نماینده معاون سازمان جهانی صحت در افغانستان، نیز نرخ کنونی مرگ‌ومیر مادران را ۶۲۰ مورد در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده تخمین زده است؛ این در حالی است که این رقم در سال ۲۰۲۳ حدود ۵۲۱ مورد بود.
در این گزارش، به نمونه‌هایی از مرگ‌های قابل پیشگیری هنگام زایمان اشاره شده است؛ از جمله در ماه جون سال جاری در ولایت هلمند، زنی به‌دلیل خون‌ریزی شدید و تأخیر در دریافت خدمات صحی جان باخته‌است و کارکنان صحی در ولایت‌های تخار، جوزجان و سمنگان نیز کمبود دارو، نیروی آموزش‌دیده و وسایل ترانسپورت را از عوامل مهم افزایش مرگ‌ومیر مادران عنوان کرده‌اند.
در این گزارش به‌نقل بانک جهانی، آمده‌است که افغانستان اگرچه بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۳ کاهش چشمگیری در نرخ مرگ‌ومیر مادران تجربه کرده و این رقم از ۱۳۷۲ به ۵۲۱ مرگ در هر ۱۰۰ هزار تولد زنده رسیده است، اما همچنان یکی از بالاترین نرخ‌ها در سطح جهان را دارد.
