سازمان جهانی صحت اعلام کرده که ۴۳ درصد از مرگومیرها در افغانستان ناشی از بیماریهای قلبی، دیابت، سرطان و مشکلات مزمن ریوی است. این سازمان پیشبینی کرده که تا سال ۲۰۳۰ این رقم به ۶۰ درصد خواهد رسید.
بر اساس آمارهای این نهاد، تنها بیماریهای قلبی و عروقی سالانه جان بیش از ۴۰ هزار نفر را در افغانستان میگیرد. در کنار آن، سرطان پستان و دهانهی رحم نیز در میان سه سرطان شایع کشور قرار دارند. سازمان بهداشت جهانی هشدار داده است که بیشتر بیماران زمانی به دنبال درمان میروند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار میگیرد و امکان تأثیرگذاری درمان بسیار کاهش مییابد.
این سازمان همچنان سلامت روان را یکی از فوریترین نگرانیها در افغانستان توصیف کرده و گفته است که سالها جنگ، بلایای طبیعی و آوارگی اثرات روانی عمیقی بر شهروندان این کشور برجای گذاشته است. این مشکل به ویژه در میان خانوادههایی که از پاکستان و ایران بازگشتهاند شدیدتر است.
برآوردهای این سازمان نشان میدهد که از هر پنج افغان، یک نفر با مشکل سلامت روان روبهرو است و در سال گذشته، بیش از نیمی از خانوادههای بازگشته از کشورهای همسایه دچار اضطراب، افسردگی یا استرس پس از سانحه بودهاند.
همچنان یافتههای سازمان جهانی صحت میرسانند با وجود این بحران، بسیاری از شفاخانههای ولایتی و مراکز خدمات اولیه در افغانستان هنوز فاقد امکانات لازم برای رسیدگی به بیماران روانیاند و شمار زیادی از اقشار آسیبپذیر بدون دسترسی به مراقبت رها شدهاند.
ادوین سالوادور، نمایندهی سازمان جهانی بهداشت در افغانستان، در این باره گفته است: «در سراسر افغانستان میلیونها نفر با فشار روزانه بیماریهای مزمن و چالشهای سلامت روانی دستوپنجه نرم میکنند.» او تأکید کرده که فراتر از بیماریهای جسمی، تروما و رنج روانی همچنان خانوادهها و جوامع را تحت تأثیر قرار داده است.
افغانستان طی دو دههی گذشته با فروپاشی نظام صحی، کمبود نیروی متخصص و مهاجرت گستردهی پزشکان روبهرو بوده است. با تسلط طالبان بر کشور، تعداد زیادی از کادر صحی افغانستان را ترک کردند. از سوی دیگر، محدودیتهای طالبان بر آموزش و کار زنان، کاهش کمکهای بینالمللی و افزایش فقر نیز شرایط دسترسی مردم به خدمات صحی را دشوارتر ساخته است.