دیده‌بان حقوق بشر، اعلام کرده است که نقض‌های گسترده و سازمان‌یافته طالبان علیه زنان و دختران افغانستان پس از تسلط مجدد این گروه بر کشور، نمونه بارز ضرورت شناسایی «آپارتاید جنسیتی» به‌عنوان یک جنایت علیه بشریت در هر معاهده احتمالی مربوط به جنایات علیه بشریت است.
این نهاد، روز چهارشنبه، ۱۷ سپتامبر، با نشر اعلامیه‌ای گفته‌است: «سازمان ملل متحد و نظام بین‌المللی حقوق بشر در آزمونی سرنوشت‌ساز قرار دارند. برای قرار گرفتن در سمت درست تاریخ، ایستادگی در برابر دولت‌های قدرتمندی که در پی تضعیف هنجارهای بین‌المللی و از میان بردن سازوکارهای پاسخ‌گویی هستند، حیاتی است.»
در عین حال، دیده‌بان حقوق بشر هشدار داده است که قطع کمک‌های مالی ایالات متحده به سازمان ملل متحد، فعالیت‌های بشردوستانه و تحقیقات حقوق بشری در افغانستان، اوکراین، روسیه، فلسطین، سودان و چند کشور دیگر را به‌طور جدی تضعیف کرده است.
این سازمان افزوده است که ایالات متحده تنها کشوری نیست که تعهدات مالی خود را برآورده نکرده و چین نیز در پرداخت سهمیه‌های مالی تأخیر داشته است.
در اعلامیه آمده‌است که به‌دنبال توقف کمک‌های امریکا، برخی کشورهای اروپایی نیز بودجه‌های تخصیصی خود به سازمان ملل را کاهش داده‌اند.
بر اساس این اعلامیه، ایالات متحده در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۳ میلیارد دالر بر اساس سهمیه ارزیابی‌شده به سازمان ملل کمک کرده بود، اما در سال جاری این رقم تقریباً به صفر کاهش یافته است.
دیده‌بان حقوق بشر تأکید کرده است که تحقیقات و نظارت سازمان ملل می‌تواند از ارتکاب جنایات علیه غیرنظامیان توسط دولت‌های سرکوبگر جلوگیری کند و رهبران جهان باید در نشست مجمع عمومی سازمان ملل از این سازمان در برابر کشورهایی که در پی تضعیف آن هستند، حمایت کنند.
این نهاد، بر ضرورت توجه ویژه به وضعیت حقوق بشر در افغانستان، فلسطین، سودان و سایر کشورهای درگیر بحران تأکید کرده است.
