طالبان در یک نامهی رسمی فهرست بیش از ۲۰۰ مضمون دانشگاهی را منتشر کردهاند که باید از نظام آموزش عالی افغانستان حذف یا فقط با بازنویسی شریعتمحور، تدریس شوند.
نور رحمان اخلاقی، وزیر پیشین امور مهاجرین و عودتکنندگان روز سهشنبه، ۲۶ اگست، با نشر این فهرست در شبکهی اجتماعی اکس نوشته است که ۱۸ مضمون به طور کامل حذف شدهاند.
بر اساس فهرست منتشر شده، حقوق اساسی افغانستان، جنبشها و جريانهاى سياسى اسلامى، حکومتداری خوب، نظامهاى انتخاباتى، دموکراسی و حقوق بشر، جامعهشناسی زنان، فلسفهی اخلاق، تحلیل قانون اساسی، جندر و توسعه، تاریخ ادیان و برخی دیگر از مضامین حذف شده است.
اخلاقی تأکید کرده که این مضمونها، مفاهیم بنیادی علوم انسانیاند که به گونهی مستقیم با آزادی، مشارکت، برابری و تفکر انتقادی مرتبط است.
در همین حال، بیش از ۲۰۰ مضمون دیگری در رشتههای حقوق، علوم سیاسی، روانشناسی، فلسفه، تعلیم و تربیه، رسانه، مدیریت، جامعهشناسی و اقتصاد تنها در صورتی مجاز به تدریساند که به شکل «نقدی و اصلاحی» بازنویسی شده باشند.
وزیر پیشین امور مهاجرین و عودتکنندگان در این باره نوشته است: «به این معنی که این مضامین تنها در صورتی قابل تدریس خواهند بود که بر اساس تفسیر طالبان از شریعت بازنویسی شوند. این فهرست شامل رشتههایی چون حقوق بشر، روابط بینالملل، فلسفهی دین، روانشناسی عمومی، جامعه مدنی، توسعهی انسانی، سواد رسانهای، تربیت کودک، آموزش دختران و مدیریت منابع انسانی است.»
اخلاقی تأکید کرده که طالبان با همسو ساختن نظام تحصیلات عالی کشور با «اصول شریعت مطابق تفسیر خود این گروه» و پالیسیهای خود، ابزار اندیشیدن، نقد، پرسشگری و تحلیل را از دانشگاهها حذف میکند. به باور او، طالبان میخواهند به جای پرورش شهروندان آگاه، نیروی مطیع و فرمانبردار تولید کنند و به این ترتیب زمینه برای «تروریستپروری در درون دانشگاهها» را هموار میسازند.
نور رحمان اخلاقی این اقدام طالبان را کودتای فکری تمامعیار علیه آیندهی افغانستان توصیف کرده و افزوده است: «طالبان نکتاییدار و فمینیستهای حامی طالب در غرب این اقدامات شرمآور را هرگز نمیبینند.»
این درحالی است که طالبان پیشتر نیز محدودیتهای گستردهای بر محتوای درسی و فعالیتهای علمی دانشگاهها وضع کردهاند. از سوی دیگر، این گروه دروازههای دانشگاهها را به روی دختران بسته و حق ادامهی تحصیل در مقاطع عالی را از آنها سلب کرده است.