راحله دوستم، دختر مارشال عبدالرشید دوستم، معاون پیشین ریاست جمهوری افغانستان در واکنش به تخریب تندیس امیر علی‌شیر نوایی در شهر مزار شریف توسط طالبان، این اقدام را «شنیع، ضدفرهنگی و نشانه خصومت طالبان با میراث تمدنی و تاریخی منطقه» توصیف کرد.
او در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «این عمل نه تنها توهین به شخصیت برجسته‌ای چون نوایی، شاعر و فرهنگ‌ساز تیموری است، بلکه هتک حرمت به هویت مشترک اقوام افغانستان به شمار می‌رود. طالبان با این اقدام بار دیگر بی‌اعتنایی خود به ارزش‌های ادبی، فرهنگی، تاریخی و هنری را به نمایش گذاشتند.»
راحله دوستم تأکید کرد که چنین اقداماتی تنها به افزایش «نفرت و انزجار عمومی» نسبت به طالبان منجر خواهد شد و از جامعه جهانی و دوستداران فرهنگ خواست تا این «جنایت فرهنگی» را محکوم کرده و برای حفظ میراث مشترک بشری در افغانستان دست به اقدام بزنند.
امیر علی‌شیر نوایی (۱۴۴۱ – ۱۵۰۱ میلادی) یکی از برجسته‌ترین چهره‌های فرهنگی و سیاسی در دوره تیموریان بود. او شاعر، ادیب، سیاستمدار، خوشنویس و اندیشمندی بود که نقش مهمی در شکوفایی زبان و ادبیات ترکی جغتایی ایفا کرد. نوایی با آثار ارزشمند خود، زبان ترکی را به جایگاه ادبی و علمی رساند و از او به‌عنوان پایه‌گذار ادبیات کلاسیک ترکی یاد می‌شود.
نوایی علاوه بر شعر و ادبیات، به معماری، موسیقی و علوم انسانی علاقه‌مند بود و در طول حیات خود ده‌ها مدرسه، مسجد، خانقاه، کتابخانه و باغ در هرات و دیگر شهرها بنا کرد. آثار مشهور او چون محبت‌نامه، فضائل‌الانس، محاکمه‌اللغتین و خمسه نوایی هنوز از منابع مهم ادبیات کلاسیک به شمار می‌روند.
این نخستین بار نیست که طالبان به آثار تاریخی و فرهنگی حمله می‌کنند. تجربه تلخ تخریب مجسمه‌های بودا در بامیان در سال ۲۰۰۱ همچنان در حافظه مردم افغانستان و جامعه جهانی زنده است. تخریب تازه تندیس نوایی در مزار شریف، نگرانی‌ها را درباره ادامه سیاست حذف نمادهای فرهنگی و هویتی در افغانستان دوچندان کرده است.
فعالان فرهنگی و اجتماعی هشدار داده‌اند که چنین اقداماتی ضربه بزرگی بر پیکره هویت تاریخی و فرهنگی افغانستان خواهد زد و خطر نابودی بخشی از میراث مشترک منطقه را در پی دارد.
به باور سیاسیون، طالبان با تخریب نمادهای فرهنگی در تلاش‌اند تاریخ و هویت متنوع افغانستان را بازنویسی کرده و تنها روایت مورد نظر خود را برجسته کنند.
