کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگی، در تازهترین گزارش خود اعلام کرده که در پنج سال گذشته، بین ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴، بیش از ۱۴۶ هزار مهاجر آسیایی به گونهی غیرقانونی از طریق مسیرهای زمینی و دریایی وارد اروپا شدهاند. بخش قابلتوجهی از این مهاجران را شهروندان افغانستان تشکیل میدهند.
بر اساس این گزارش، از سال ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۳ افغانها ۳۳ درصد از کل مهاجران غیرقانونی آسیایی را تشکیل میدادند، اما در سال ۲۰۲۴ این رقم به ۴۲ درصد افزایش یافت. حالا افغانها به بزرگترین گروه مهاجران آسیایی در مسیرهای غیرقانونی به اروپا تبدیل شدهاند.
بررسیهای سازمان ملل نشان میدهد که ۴۰ درصد از افغانها دلیل مهاجرت خود را «ناامنی و افزایش خشونتها» در کشور عنوان کردهاند و ۴۸ درصد دیگر گفتهاند که «جان خود یا خانوادهشان در خطر» بوده است.
در گزارش سازمان ملل آمده است که مسیر اصلی ورود مهاجران افغان به اروپا، مدیترانهی شرقی و از طریق یونان بوده و برخی نیز با عبور از کانال مانش تلاش کردهاند به بریتانیا برسند.
با وجود افزایش مهاجرت به اروپا، ایران و پاکستان همچنان بزرگترین کشورهای میزبان پناهندگان افغان هستند. بیش از ۷۸ درصد از کسانی که افغانستان را ترک کردهاند، همچنان در این دو کشور زندگی میکنند.
سازمان ملل گفته است که در سال ۲۰۲۴، حدود ۱.۲ میلیون افغان وارد ایران شدهاند و بیش از یک میلیون تن نیز به پاکستان پناه بردهاند. از میان این افراد، حدود ۱۶۲ هزار نفر پس از ورود به پاکستان مسیر خود را به سمت ایران تغییر دادهاند و از آنجا از طریق ترکیه به اروپا رفتهاند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده است که زنان ۲۸ درصد و کودکان ۴۱ درصد از مهاجران افغان را تشکیل میدهند.
این همه درحالی است که پس از برگشت دوبارهی طالبان بر قدرت در افغانستان، موج گستردهای از مهاجرتها، به ویژه در میان فعالان مدنی، خبرنگاران، کارمندان و نظامیان پیشین حکومت، اقلیتهای قومی و مذهبی شکل گرفت. بسیاری از شهروندان افغانستان به دلیل ترس از سرکوب، تهدیدهای امنیتی، محدودیتهای شدید اجتماعی و فروپاشی اقتصادی، کشور را ترک کردهاند.