مجمع عمومی سازمان ملل متحد در هفتادونهمین نشست خود، پیشنویس قطعنامهای با عنوان «وضعیت در افغانستان» را با ۱۱۶ رأی موافق، دو رأی مخالف و ۱۲ رأی ممتنع تصویب کرد.
این قطعنامه روز دوشنبه، ۷ جولای، در پایان نشست مجمع عمومی این سازمان ارایه شد که به ابتکار نمایندگان آلمان، ایرلند و سویدن و بر اساس اسناد پیشین سازمان ملل، از جمله قطعنامههای شورای امنیت و گزارشهای دبیرکل و گزارشگر ویژه حقوق بشر، تدوین شده است.
در این قطعنامه، سازمان ملل وضعیت کنونی افغانستان را نتیجهی بحرانهای پیچیده سیاسی، انسانی، حقوق بشری و امنیتی دانسته و نسبت به آینده این کشور ابراز نگرانی جدی کرده است. مهمترین محور آن، وضعیت نگرانکننده و تبعیض سازمانیافته علیه زنان و دختران افغانستان است که به باور سازمان ملل، تهدید مستقیم برای ثبات و توسعه آیندهی کشور به شمار میرود.
در این سند، سیاستهای طالبان علیه زنان و دختران با لحن بیسابقه «ظلم شدید، گسترده، سیستماتیک و رو به وخامت» توصیف شده است. از جمله این سیاستها، میتوان به ممنوعیت آموزش، محدودیت شدید بر کار، عدم اجازه فعالیت در سازمانهای داخلی و بینالمللی و محدودیت در رفتوآمد آزاد اشاره کرد؛ اقداماتی که به گفته سازمان ملل، ساختاری از تبعیض جنسیتی نهادینه را در افغانستان پدید آوردهاند.
مجمع عمومی سازمان ملل از طالبان خواسته که این سیاستهای محدودکننده را لغو کنند و زمینهی دسترسی برابر زنان به آموزش، اشتغال، خدمات درمانی، مشارکت سیاسی و اجتماعی و آزادی رفتوآمد را فراهم سازند.
قطعنامه همچنان محدودیتها و خشونتها علیه خبرنگاران، مدافعان حقوق بشر و فعالان مدنی را محکوم کرده و از طالبان خواسته تا به تعهدات خود در زمینه تضمین آزادی بیان، دسترسی آزاد به اطلاعات و امنیت رسانهها عمل کنند. به ویژه نسبت به سانسور، ارعاب، بازداشت و تهدید خبرنگاران هشدار داده شده است.
در بخش حقوق بشری، بر اصل پاسخگویی تأکید شده و از طالبان خواسته شده است تا به موارد نقض حقوق بشر، از جمله اعدامهای فراقضایی، بازداشتهای خودسرانه و ناپدید شدنهای اجباری پایان داده و عاملان این جرایم را مطابق قوانین داخلی و بینالمللی مورد پیگرد قرار دهند. در این قطعنامه همچنان بر لزوم تأمین امنیت دیپلماتها، امدادگران و کارکنان سازمانهای بینالمللی در افغانستان تأکید شده است.
از منظر بشری، سازمان ملل وضعیت انسانی افغانستان را «فاجعهبار» خوانده و اعلام کرده که میلیونها نفر، به ویژه زنان و کودکان، با گرسنگی، فقر، کمبود خدمات بهداشتی و کمآبی روبهرو هستند. در بخش امنیتی، قطعنامه با اشاره به ادامه فعالیت گروههای تروریستی مانند داعش، القاعده و تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان، نسبت به تبدیل شدن این کشور به پناهگاه امن تروریستها ابراز نگرانی شده است.
سازمان ملل از طالبان خواسته است اقدامات موثری برای جلوگیری از استفاده خاک افغانستان توسط این گروهها انجام دهند و استراتژی جامعی برای مبارزه با افراطگرایی، حفاظت از غیرنظامیان و تأمین امنیت اقلیتهای مذهبی و قومی تدوین کنند.
در قطعنامه این سازمان، بر ضرورت ایجاد یک حکومت فراگیر، مشروع و نماینده همه اقشار مردم افغانستان تأکید شده و تذکر داده شده که بدون مشارکت معنادار همهی گروهها در فرآیند تصمیمگیری و گفتوگوهای بینالافغانی، هیچ راهحل پایداری برای بحران کنونی وجود نخواهد داشت.