دیدهبان حقوق بشر از تصمیم وزارت داخله آلمان برای آغاز گفتوگوهای مستقیم با طالبان، بهمنظور تسهیل روند بازگرداندن پناهجویان اخراجی افغان، به شدت انتقاد کرده و آن را نقض صریح اصول انسانی و قوانین بینالمللی دانسته است.
فرشته عباسی، پژوهشگر ارشد بخش افغانستان در این نهاد، روز پنجشنبه، ۳ جولای در پیامی در صفحه رسمی ایکس، گفته است: «وزیر خارجه آلمان میخواهد مستقیماً با طالبان مذاکره کند تا مهاجران افغان اخراج شده از آلمان را به افغانستان بازگرداند؛ بازگرداندن افراد به کشوری که در آن با خطر شکنجه، ناپدیدشدن یا سایر اشکال سوءاستفاده مواجهاند، نادیدهگرفتن آشکار اصول بنیادین انسانی و قوانین بینالمللی است.»
این واکنش در پی اظهارات اخیر الکساندر دوبرینت، وزیر داخله آلمان، صورت گرفته که اعلام کرده بود دولت این کشور، بهدنبال برقراری تماس با طالبان برای زمینهسازی اخراج پناهجویان افغان است که سابقه جرمی دارند.
با این حال، آلمان تاکنون طالبان را به رسمیت نشناخته و رابطه رسمی دیپلماتیک با آن ندارد؛ اما طی سالهای گذشته فشارها برای بازگرداندن مهاجران مجرم افزایش یافته است.
بر اساس اطلاعات موجود، در چهار سال گذشته تنها یک مورد بازگرداندن جمعی در ماه آگست سال گذشته انجام شده که طی آن ۲۸ پناهجوی افغان با میانجیگری قطر به افغانستان فرستاده شدند.
اخراج مهاجران مجرم افغان، یکی از وعدههای کلیدی فریدریش مرتس، صدر اعظم آلمان، در کارزار انتخاباتیاش بوده و اکنون بهعنوان یکی از سیاستهای پیشنهادی دولت در حال بررسی است.
با این حال، دیدهبان حقوق بشر هشدار داده است که وضعیت حقوق بشر در افغانستان، بهویژه پس از تسلط طالبان در اگست ۲۰۲۱، بهشدت بحرانی باقی مانده و هرگونه بازگرداندن اجباری مهاجران ممکن است آنان را با خطر بازداشت خودسرانه، شکنجه، ناپدیدشدن اجباری یا حتی مرگ مواجه کند.
بر پایه گزارشهای بینالمللی، طالبان از زمان بازگشت به قدرت دست به سرکوب مخالفان سیاسی، اعمال محدودیتهای گسترده علیه زنان و رسانهها و نقض حقوق اقلیتها زدهاند.
دیدهبان حقوق بشر از دولت آلمان خواسته است که روند گفتوگو با طالبان برای بازگرداندن مهاجران افغان را متوقف کرده و به تعهدات خود در قبال حقوق بینالمللی و اصول انسانی پایبند بماند.