سیدرسول موسوی، مدیرکل پیشین آسیای غربی وزارت خارجه ایران، گفته است که استفاده از واژه «مهاجر» برای شهروندان افغانستان در این کشور نادرست است؛ زیرا به گفته او، ایران کشور مهاجرپذیر نیست و قانونی برای پذیرش مهاجران ندارد.
این دیپلمات پیشین ایران روز دوشنبه، ۳۰ جون، در مقالهای که در رسانه «ایراف» منتشر شد، نوشته است که باید از عناوین «اتباع با اقامت قانونی» و «اتباع غیرقانونی» برای شهروندان افغانستان استفاده شود. در حال حاضر نیز ایران به شهروندان خارجی، به ویژه افغانها که عمدتاً پناهجو یا کارجو هستند، «اتباع» میگوید.
موسوی در این یادداشت نوشته است که وزارت خارجه ایران در زمان مدیریت او از پذیرش اسناد رسمی افغانستان که در آنها واژه «مهاجر» به کار رفته بود، خودداری میکرد. او افزوده است: «این موضوع آن قدر جدی بود که یادداشتهایی را که سفارت افغانستان به وزارت امور خارجه تسلیم میکرد، اگر در آن به شکلی واژه مهاجر آمده بود، عودت میدادیم.»
این دیپلمات پیشین ایران خاطرنشان ساخته که در زمان حضور او در وزارت خارجه، تلاش میشد تا شهروندان افغانستان و فرزندان حاصل از ازدواج آنها با ایرانیها در سه گروه تفکیک شوند: «گروه اول پناهندگانی که وضعیتشان با همکاری کمیساریای عالی سازمان ملل مشخص شده بود، گروه دوم پیوندهای خانوادگی ناشی از ازدواج اتباع افغان با ایرانی و فرزندان آنها و گروه سوم سایر اتباع افغانستان که به شکل قانونی یا غیرقانونی وارد کشور شده بودند.»
به باور او، وضعیت گروه اول روشن بوده، اما برای گروه دوم باید در چارچوب قوانین ایران تعیین تکلیف میشد. در مورد گروه سوم، موسوی گفته است: «اصرار بر آن بود که ما از واژه مهاجران استفاده نکنیم؛ بلکه از واژه اتباع استفاده کنیم.»
این اظهارات درحالی بیان میشود که روند اخراج مهاجران افغانستان از ایران در روزهای اخیر به گونهی کمسابقهای شدت گرفته است. برخی از مهاجران افغان از برخوردهای خشونتآمیز پولیس ایران شکایت کردهاند.
اخراج مهاجران پس از جنگ اخیر میان ایران و اسراییل شدت گرفته و رسانههای حکومتی ایران ادعا دارند که برخی از شهروندان افغانستان متهم به جاسوسی برای اسراییل هستند.
در همین زمینه، رسول موسوی گفته است که مقامهای مسوول امنیتی ایران باید مسأله برخورد با عوامل جاسوسی و مرتبط با سرویسهای دشمن را از مسایل مربوط به اتباع غیرمجاز جدا کنند. او در این باره گفت: «چه بسا لازم باشد جاسوس و مرتبط به سرویسهای جاسوسی دستگیر شود نه آنکه رد مرز گردد.»