با افزایش تنش‌های نظامی میان ایران و اسراییل، مهاجران افغان در شهرهای البرز، مشهد، تهران و اصفهان وضعیت دشواری را پشت سر می‌گذارند. انفجارها و حملات هوایی پی‌درپی، تعطیلی و گسترش بیکاری و عدم دسترسی به خدمات عمومی از جمله چالش‌هایی است که مهاجران افغان در ایران با آن روبه‌رو هستند. این مهاجران که پیش‌تر نیز به دلیل محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ی دولت ایران با مشکلات زیادی مواجه بودند، اکنون در دل خطر و بی‌پناهی مطلق، شب‌هایی را سپری می‌کنند که برای بسیاری به معنای مواجهه‌ی مستقیم با مرگ است. نظامیان پیشین و آن عده از شهروندان افغانستان که از ترس انتقام‌جویی‌های طالبان به ایران پناه برده‌اند، اکنون راه برگشت به افغانستان ندارند و می‌گویند وضعیت آن‌ها نسبت به دیگران وخیم‌تر است.
هیله (نام مستعار)، دختر جوان و یکی از مهاجران افغان است که در منطقه ساوجبلاغ در ولایت البرز ایران زندگی می‌کند. او در تماس تلفنی با افغانستان آینده از شب‌های پرآشوب در ایران چنین روایت می‌کند: «برای ما دعا کنید. کرج را بمباران کردند. نمی‌دانم دقیق چه شد، ولی منطقه‌ای که ما در آن زندگی می‌کنیم، ساوجبلاغ و کردان، هم هدف قرار گرفت. صدای انفجارها آن‌قدر شدید و ترسناک بود که فکر کردم دیگر زنده نمی‌مانیم. واقعاً فهمیدم خبرنگارانی که از ترس و جنگ می‌نویسند، چه می‌کشند.»
این مهاجر افغان که با خانواده‌اش سه سال است در ایران زندگی می‌کند، سه شب گذشته را از سهمگین‌ترین شب‌های عمرش توصیف می‌کند. به گفته‌ی او، در جریان حملات موشکی نیروهای اسراییلی، برق منطقه قطع شده، شبکه‌های مخابراتی از کار افتاده و فضای تاریکی سراسر محل سکونت آن‌ها را فرا گرفته بود. در این شرایط، تنها صدای آژیر و انفجار در فضا شنیده می‌شد. هیله که همانند هزاران مهاجر دیگر بدون مدرک و پناهگاه در ایران زندگی می‌کند، می‌افزاید که مهاجران در چنین شرایطی امنیت ندارند و وضعیتی دشوارتر از شهروندان ایرانی را تجربه می‌کنند.
این دختر مهاجر توضیح می‌دهد که بیشتر مهاجران افغان در مناطق آسیب‌پذیر ایران زندگی می‌کنند و در شب و روز حمله‌ی اسراییل، نه قادر به ترک محل سکونت هستند و نه دسترسی به کمک‌های اولیه دارند. با توجه به فضای امنیتی حاکم در ایران، این مهاجر افغان از ارائه‌ی جزئیات بیشتر خودداری کرد و گفت به دلیل کنترل شدید نهادهای امنیتی، مهاجران اجازه‌ی ابراز نظر آزادانه درباره‌ی وضعیت امنیتی را ندارند. به گفته‌ی او، هرگونه اظهارنظر می‌تواند پیامدهای جدی داشته باشد و خطر پیگرد را در پی داشته باشد. او تأکید کرد که مهاجران در چنین شرایطی حتی از بیان تجربه‌های خود نیز واهمه دارند و ناچارند در سکوت و نگرانی روزگار بگذرانند.
آرمیتا، مهاجر افغان دیگری در ایران است که وضعیت عمومی را نابسامان و نگران‌کننده توصیف می‌کند. این خانم که با خانواده‌ی پنج‌نفره‌اش در ایران زندگی می‌کند، می‌گوید که نه‌تنها شهروندان این کشور؛ بلکه مهاجران افغان نیز در شب‌های حمله‌ی اسراییل بر ایران، در فضای ترس و بی‌ثباتی قرار گرفته‌اند. به گفته‌ی او، اخبار پی‌درپی از جنگ و ناامنی، فضای عمومی را ملتهب ساخته و ترس بر کوچه و بازار سایه افکنده است. صدای ممتد آژیر آمبولانس‌ها نیز به این اضطراب دامن می‌زند و نگرانی تازه‌ای در دل همه در این کشور ایجاد کرده است.
آرمیتا وضعیت مهاجران افغان را بیشتر شرح می‌دهد: «نه پاسپورت درست داریم، نه مدرک قانونی، نه پشتیبان. اگر حادثه‌ای رخ دهد، ما نخستین کسانی هستیم که قربانی می‌شویم، ولی آخرین کسانی که سراغ‌شان گرفته می‌شود.» به گفته‌ی او، مهاجران افغان در ایران نه‌تنها از نظر امنیتی؛ بلکه از لحاظ اقتصادی نیز تحت فشار شدید قرار گرفته‌اند. او می‌گوید که بازارها تعطیل شده، فرصت‌های کاری کاهش یافته و بسیاری از افغان‌هایی که به کار روزمره وابسته‌اند، اکنون در تأمین نیازهای ابتدایی زندگی درمانده‌اند.
این مهاجر افغان می‌افزاید: «هیچ برنامه‌ای نداریم. پول پیش خانه را به سختی دادیم، دیگر پولی در دست نداریم. تنها دعا می‌کنیم که این وضعیت آرام شود. ولی هر روز فشار روحی بیشتر می‌شود. انگار یک سنگ روی سینه‌ات افتاده باشد. شب‌ها آرام نمی‌خوابیم. صدای دروازه، صدای انفجار، صدای آمبولانس، همه‌چیز بچه‌ها را می‌ترساند. خود ما هم نمی‌دانیم که فردا چه می‌شود.»
در این میان، مهاجرانی نیز هستند که به دلیل ترس از انتقام‌جویی‌های طالبان، افغانستان را ترک کرده و به ایران پناه برده‌اند و اکنون با تشدید تنش‌های نظامی میان ایران و اسراییل، در نبود مسیرهای قانونی و حمایت بین‌المللی، در وضعیت بلاتکلیف و سرگردان به سر می‌برند.
شماری از نظامیان پیشین افغان که راه برگشت به افغانستان ندارند، با نشر بیانیه‌ای حمایت‌شان را از دولت ایران در برابر اسراییل اعلام کرده‌اند. در بیانیه‌ای که از سوی این نظامیان صادر شده، آمده است که آن‌ها در کنار دولت ایران ایستاده‌اند و در صورت نیاز، آماده‌ی هرگونه همکاری نظامی و پشتیبانی هستند. در رأس این جمع، اکرام‌الدین سریع، فرمانده پیشین پولیس ولایت تخار قرار دارد که در گذشته از چهره‌های شناخته‌شده‌ی امنیتی در افغانستان بود.
اکرام‌الدین سریع، حمایت نظامیان پیشین افغانستان از دولت ایران را «وظیفه‌ی اسلامی و انسانی» عنوان کرده و از سایر نظامیان افغان مقیم در ایران خواسته تا در صف واحد علیه تهاجم اسراییل بر ایران قرار بگیرند.
در همین حال، لیلا احمدی، فعال حقوق بشر مقیم در تهران، وضعیت کنونی مهاجران افغان در این کشور را نگران‌کننده توصیف می‌کند. او می‌گوید که با تشدید تنش‌های نظامی، مهاجران بیش از پیش در معرض خطر قرار گرفته‌اند؛ در حالی که به گفته‌ی او، بسیاری از این مهاجران فاقد مدارک اقامت قانونی و محروم از دسترسی به پناهگاه امن و خدمات حمایتی‌اند. خانم احمدی هشدار می‌دهد که در صورت بروز حادثه، هیچ نهادی مسئولیت محافظت یا پاسخ‌گویی نسبت به مهاجران آسیب‌دیده را بر عهده نمی‌گیرد.
لیلا احمدی تأکید می‌کند: «دردناک‌ترین بخش ماجرا این است که مهاجران نه صدایی دارند، نه پشتوانه‌ای. خیلی‌های‌شان شب گذشته را با کودکان خردسال‌شان در وحشت کامل سپری کردند، بی‌آن‌که بدانند زنده می‌مانند یا نه. رسانه‌ها از قدرت‌ها و تلفات نظامی می‌نویسند، اما کسی از مهاجرانی که شب را در ترس و تاریکی به صبح می‌رسانند، چیزی نمی‌گوید. این یک وضعیت حاد حقوق بشری است که نیاز به توجه فوری دارد.»
این درحالی است که حملات موشکی و هوایی ارتش اسراییل بر خاک ایران که از چهار روز پیش آغاز شده، موجی از ترس، بی‌ثباتی و نگرانی را در سراسر این کشور، به ویژه در میان جوامع آسیب‌پذیر مانند مهاجران افغان، به دنبال داشته است. نیروهای هوایی ارتش اسراییل با ده‌ها فروند جنگنده، ده‌ها نقطه را در شهرهای تهران و حومه‌های پایتخت، اصفهان، مشهد و البرز مورد حمله قرار داده‌اند. این اهداف شامل مقر وزارت دفاع ایران، مراکز تحقیق و توسعه‌ی نظامی و محل‌هایی بوده که به گفته‌ی مقامات اسراییلی، آرشیو هسته‌ای ایران در آن‌ها نگهداری می‌شده است.
پیش از این، ارتش اسراییل اعلام کرده بود که در کمتر از سه روز گذشته، ۱۷۰ هدف و بیش از ۷۲۰ بخش از زیرساخت‌های نظامی ایران را تحت عملیات موسوم به «شیر خیزان» بمباران کرده است. این حملات گسترده، علاوه بر زیرساخت‌های نظامی، زندگی غیرنظامیان و مهاجران بی‌دفاع را نیز با تهدیدهای جدی مواجه ساخته است.
سازمان حقوق بشر ایران روز یک‌شنبه، ۱۵ میزان، آمار داده است که در پی حملات گسترده‌ی هوایی ارتش اسراییل بر خاک ایران، دست‌کم ۲۱۵ نفر کشته شده‌اند. بر اساس این گزارش، ۶۴۸ نفر دیگر نیز در جریان بمباران‌ها و حملات موشکی زخمی شده‌اند. منابع حقوق بشری می‌گویند بخش بزرگی از قربانیان، غیرنظامیان هستند. تاکنون درباره‌ی آسیب رسیدن به مهاجران افغان در پی حملات نیروهای اسراییلی گزارشی منتشر نشده است، اما از آن‌جایی که بیش از پنج میلیون مهاجر افغان در این کشور زندگی می‌کنند، بعید نیست که آن‌ها نیز مانند شهروندان ایران از این حملات متأثر شده باشند.
