طالبان در ادامه سیاست‌های محدودکننده و زن‌ستیزانه، ده‌ها زنی را که به عنوان آموزگار و کارمند در کودکستان‌های دولتی مشغول به کار بودند، از وظیفه برکنار کرده‌اند. فهرستی که در شبکه‌های اجتماعی دست‌به‌دست می‌شود، نشان می‌دهد که ۹۲ زن از کودکستان‌های محل کار، به ویژه کودکستان‌هایی که در مکاتب و شفاخانه‌های دولتی مستقر بودند، بدون اطلاع قبلی و ارایه دلیل مشخص، اخراج شده‌اند. این درحالی است که بسیاری از این زنان حتی معاش سه ماه گذشته خود را نیز دریافت نکرده‌اند. هرچند طالبان استدلال می‌کنند که این اخراج‌ها در چارچوب «کاهش تشکیلات دولتی» صورت گرفته، اما فعالان حقوق زن می‌گویند که این تصمیم‌ها ریشه در سیاست‌های ایدیولوژیک و تبعیض جنسیتی دارد. به گفته آن‌ها، این تصمیم طالبان می‌تواند تأثیرات مستقیم و منفی بر کیفیت آموزش کودکان و سلامت روان آن‌ها بر جا بگذارد و همچنان معیشت خانواده‌ها، به ویژه زنان شاغل و سرپرست خانواده‌ها را به شدت متأثر سازد.
فریده (نام مستعار)، زن ۳۵ ساله و آموزگار کودکستان محل کار در یکی از شفاخانه‌های دولتی در کابل است که نامش در فهرست تنقیص طالبان درج شده. او مادر شش فرزند است و می‌گوید که زندگی‌اش سرشار از دشواری‌های اقتصادی است. همسرش دست‌فروشی می‌کند و درآمد اندک او به سختی کفاف نیازهای اولیه خانواده پُرجمعیت‌شان را می‌دهد. فریده هشت سال است که با عشق و تعهد به عنوان معلم کودکستان وظیفه اجرا می‌کرد؛ نه تنها برای کمک به تأمین معاش خانواده؛ بلکه برای این که سهمی در تربیت و پرورش کودکان کشور داشته باشد. او می‌گوید که سه ماه است معاش دریافت نکرده و حالا بدون منبع درآمد، نمی‌داند چگونه باید هزینه‌های خانواده‌اش را تأمین کند.
فریده می‌افزاید، پس از تنقیص توسط طالبان، تنها خودش آسیب ندیده؛ بلکه تمام خانواده‌اش تحت فشار شدید اقتصادی قرار گرفته‌اند. همسرش دست‌فروش است و درآمد ناچیز و ناپایدار او حتی پیش از این هم به سختی هزینه‌های زندگی‌شان را پوشش می‌داد. حالا با قطع‌شدن معاش فریده، هزینه خوراک، پوشاک، تعلیم و درمان شش فرزندشان به باری طاقت‌فرسا تبدیل شده است. او علاوه می‌کند: «نمی‌دانم چطور باید به اولادهایم بگویم که دیگر حتی توان خرید وسایل مکتب‌شان را ندارم.»
در فهرستی که از سوی طالبان منتشر شده، نام ۹۲ معلم و کارمند کودکستان‌ها به چشم می‌خورد. با توجه به بحران اقتصادی در کشور، بیشتر این زنان با مشکلات اقتصادی جدی روبه‌رو هستند و وضعیت مشابه فریده را تجربه می‌کنند.
فعالان حقوق زن باور دارند که برکناری جمعی زنان از کودکستان‌ها بخشی از یک روند سیستماتیک و هدفمند برای حذف کامل حضور زنان از فضای عمومی و محیط کاری در افغانستان است. به باور آن‌ها، این اقدامات نه تنها نقض آشکار حق کار و مشارکت زنان در جامعه است؛ بلکه مستقیماً زندگی هزاران خانواده را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ به‌ویژه خانواده‌هایی که زنان نان‌آور اصلی آن‌ها هستند. آن‌ها هشدار می‌دهند که ادامه این سیاست‌ها، پیامدهای گسترده‌ای بر وضعیت اقتصادی، آموزشی و روانی زنان و کودکان خواهد داشت و جامعه را به سمت انزوا، فقر و محرومیت بیشتر سوق خواهد داد.
فرحناز حیدری، فعال حقوق زن در صحبت با افغانستان آینده، می‌گوید که این تصمیم بخشی از روند سازمان‌یافته‌ای است که طالبان طی چهار سال گذشته برای به حاشیه‌راندن زنان دنبال کرده‌اند. او می‌افزاید: «این مسأله تنها یک اخراج اداری به بهانه کاهش تشکیلات نیست؛ بلکه پیام روشنی است به زنان افغانستان که حضورشان در جامعه جایی ندارد. طالبان می‌خواهند زنان را نه تنها از مکتب‌ها و دانشگاه‌ها؛ بلکه حتی از ساده‌ترین فرصت‌های کاری نیز محروم کنند.»
خانم حیدری باور دارد که کودکستان‌ها نقش حیاتی در توانمندسازی اقتصادی زنان و حمایت از مادران شاغل داشته‌اند و تعطیلی یا تضعیف این مراکز، ضربه شدیدی بر اقتصاد شماری از خانواده‌ها و آینده کودکان در افغانستان، وارد می‌کند.
همچنان فرشته مجید، یکی دیگر از فعالان حقوق زن، با نگرانی از روند فزاینده حذف زنان از ساختارهای کاری، می‌گوید که تصمیم طالبان برای برکناری زنان از کودکستان‌ها، نشان‌دهنده سیاست تبعیض‌آمیز و زن‌ستیزانه‌ای است که آینده اجتماعی افغانستان را با تهدید جدی مواجه می‌کند. او می‌افزاید: «طالبان با این تصمیم‌ها، در واقع بنیان جامعه را هدف گرفته‌اند. وقتی زنی اجازه نداشته باشد کار کند، استقلال اقتصادی نداشته باشد و از نقش اجتماعی محروم شود، کل جامعه دچار فروپاشی تدریجی خواهد شد.»
خانم مجید تأکید می‌کند که کودکستان‌ها فقط محل کار برای زنان نبودند؛ بلکه پشتیبان خانواده‌ها، به‌ویژه مادران شاغل، بودند. اکنون با از بین رفتن این مراکز، فشار بر زنان چند برابر شده است. او باور دارد که حذف زنان از چنین فضاهایی نه تنها ظلم به آن‌ها است؛ بلکه بازتابی از تلاش برای حذف زن از ساختار فکری، اقتصادی و فرهنگی کشور است.
کودکستان‌ها یکی از معدود فضاهای شغلی برای زنان بودند که هم فرصت کار برای آن‌ها فراهم می‌کردند و هم نقش مهمی در آموزش و مراقبت از کودکان داشتند. حذف گسترده زنان از این مراکز، خانواده‌های زیادی، به ویژه آن‌هایی را که زنان سرپرست اصلی‌شان هستند، با خطر جدی از دست دادن درآمد و حمایت اقتصادی مواجه ساخته و مشکلات اجتماعی و اقتصادی آن‌ها را عمیق‌تر کرده است.
این کودکستان‌ها در گذشته، در راستای سیاست افزایش مشارکت زنان در نهادهای دولتی، توسط وزارت کار و امور اجتماعی حکومت پیشین در محل‌های کار ایجاد شده بودند تا زنان شاغل بتوانند کودکان خود را در محیط امن و آموزشی بگذارند و خودشان به وظایف روزمره خود رسیدگی کنند.
بر اساس تازه‌ترین آمار اداره احصاییه و معلومات طالبان، تنها ۱۷۰ کودکستان دولتی و خصوصی در سراسر افغانستان فعال‌اند که مجموعاً ۶ هزار و ۱۷۷ کودک در آن‌ها آموزش می‌بینند. از این میان، بیش از دو هزار کودک در کودکستان‌های محل کار والدین نگهداری می‌شدند.
با این‌همه، طالبان مدعی‌اند که اخراج‌های اخیر در چارچوب کاهش تشکیلات اداری و به منظور صرفه‌جویی اقتصادی صورت گرفته است. اما فعالان حقوق زن این ادعا را رد کرده و باور دارند که پشت این تصمیم‌ها، انگیزه‌های ایدیولوژیک و تبعیض جنسیتی نهفته است. از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان، زنان تنها در بخش‌های صحت و آموزش در چهارچوب اداره‌های دولتی فعالیت دارند؛ با آن‌هم، در چارچوب کاهش تشکیلات اداری این گروه، بیشتر زنان از کار برکنار شده‌اند.
