مقامهای ارشد دولت قزاقستان از پیامدهای منفی پروژه بزرگ کانال قوشتپه بر امنیت آبی کشورهای آسیای میانه هشدار دادهاند.
اصلان عبدالریموف، معاون وزیر منابع آبی قزاقستان، روز جمعه، ۱۶ می، در نشست ویژهای در شهر آستانه، پایتخت این کشور گفته است که پروژه کانال قوشتپه میتواند جریان رودخانه سیردریا را کاهش دهد. به گفته او، این امر میتواند پیامدهای منفی بر امنیت آبی قزاقستان برجا بگذارد. او افزوده: «اگرچه قزاقستان با افغانستان مرز مستقیم ندارد، اما ساخت این کانال میتواند تعادل منابع آبی کشورهای آسیای میانه را بر هم بزند.»
معاون وزیر منابع آبی قزاقستان افزوده است که با تکمیل پروژه کانال قوشتپه، در بلندمدت کاهش جریان سیردریا به سمت آسیای میانه، اجتنابناپذیر خواهد بود.
همچنان عظمتخان امیرتایف، رییس حزب بیتاک قزاقستان در این نشست هشدار داده است که کانال قوشتپه ممکن ۲۵ تا ۳۰ درصد از جریان دریای آمو را منحرف کند. به گفته او، این امر میتواند منجر به کاهش شدید سهم آب کشورهای پاییندست مانند اوزبیکستان و ترکمنستان شود. امیرتایف تأکید کرده که ممکن است اوزبیکستان برداشت بیشتری از سیردریا داشته باشد و این در نهایت بر سهم قزاقستان تأثیر منفی خواهد گذاشت.
آمودریا و سیردریا دو کانال مهم آبی کشورهای آسیای میانه به شمار میروند. آب سیردریا از کوههای قرغیزستان سرچشمه میگیرد و با عبور از کشورهای اوزبیکستان و قزاقستان، به دریای آرال منتهی میشود. کانال قوشتپه قرار است منابع خوب خود را از این رودخانهها تأمین کند.
پروژه کانال قوشتپه به طول ۲۸۷ کیلومتر، عمق ۸.۵ متر و عرض ۱۰۰ متر قرار است بیش از ۱.۲ میلیون هکتار زمین کشاورزی را در شمال افغانستان آبیاری کند. طالبان این پروژه را یکی از اولویتهای ملی کشور اعلام کرده و قصد دارند تا سال ۲۰۲۸ میلادی آن را تکمیل کنند. هزینه ساخت این پروژه بیش از ۶۰۰ میلیون دالر برآورد شده است.