تحلیلگران مسایل سیاسی در واکنش به اعتراف اخیر وزیر دفاع پاکستان مبنی بر حمایت کشورش از گروه‌های تروریستی در افغانستان و منطقه به خواست غرب طی سه دهه گذشته، می‌گویند که این اظهارات، سندی بی‌سابقه و افشاگرانه از نقش تخریبی پاکستان در بحران‌های افغانستان است. به باور آگاهان، این سخنان مهر تأییدی بر اتهاماتی است که حکومت‌های پیشین و کنونی افغانستان و شهروندان کشور همواره مطرح کرده بودند. آنان تأکید می‌کنند که این اعتراف آشکار نشان می‌دهد بحران‌های خونین افغانستان تنها حاصل درگیری‌های داخلی نبوده؛ بلکه ریشه در مداخلات برنامه‌ریزی‌شده منطقه‌ای، به ویژه سیاست‌های دستگاه نظامی و استخباراتی پاکستان داشته است. این اعتراف، مسوولیت سنگینی را متوجه پاکستان می‌کند و باید مبنایی برای پیگرد حقوقی این کشور در مجامع بین‌المللی قرار گیرد.
همایون سهرابی، آگاه مسایل سیاسی، در صحبت با افغانستان آینده، می‌گوید که اعتراف وزیر دفاع پاکستان تنها یک اظهارنظر ساده نیست؛ بلکه «سند رسمی بر جنایات جنگی پاکستان علیه مردم افغانستان» به شمار می‌رود. سهرابی تأکید می‌کند که طی سه دهه گذشته، میلیون‌ها شهروند افغانستان قربانی سیاست‌های توسعه‌طلبانه پاکستان شده‌اند، در حالی که جهان نسبت به هشدارهای مکرر مردم افغانستان بی‌تفاوت بوده است.
این آگاه مسایل سیاسی می‌افزاید: «پاکستان با حمایت سیستماتیک از گروه‌های تروریستی، نه تنها افغانستان را به آتش کشید؛ بلکه امنیت منطقه و فراتر از آن را نیز به خطر انداخت.» به باور او، اظهارات وزیر دفاع پاکستان باید مبنای بازخواست رسمی در نهادهای بین‌المللی قرار گیرد و جامعه جهانی نباید این اعتراف را نادیده بگیرد.
زلمی خلیل‌زاد، نماینده پیشین امریکا در امور افغانستان، نیز در واکنش به اعتراف وزیر دفاع پاکستان مبنی بر حمایت کشورش از گروه‌های تروریستی، با اشاره به حضور داعش در خاک پاکستان هشدار داده که این کشور همچنان پناهگاه امن تروریستان است. خلیل‌زاد، همزمان با اعتراف وزیر دفاع پاکستان، روز شنبه، ۲۶ اپریل، در صفحه «اکس» خود با استناد به گزارش‌هایی مبنی بر فعالیت پایگاه‌های آموزشی داعش در بلوچستان، تأکید کرد که این تحرکات زیر نظر دستگاه‌های امنیتی پاکستان جریان دارد و اگر این کشور صادقانه خواهان مبارزه با تروریسم است، باید فوراً این مراکز را نابود کند.
به گفته خلیل‌زاد، استفاده ابزاری پاکستان از تروریسم تهدیدی جدی برای افغانستان، منطقه و حتی خود این کشور است و پاکستان بهای سیاست‌های دوگانه‌اش را خواهد پرداخت.
با این حال، آگاهان سیاسی می‌گویند که پاکستان همواره به عنوان یک بازیگر کلیدی در بحران‌های افغانستان شناخته شده است. این کشور از دهه ۱۹۸۰ تاکنون به طور مستمر گروه‌های تروریستی را در خاک افغانستان پناه داده و از آن‌ها به عنوان ابزاری برای تحقق منافع منطقه‌ای خود استفاده کرده است.
عبدالله عزیزی، آگاه روابط بین‌الملل، می‌گوید که حمایت پاکستان از گروه‌های تروریستی به دوران جنگ سرد بازمی‌گردد. او می‌افزاید: «پاکستان از اوایل دهه ۱۹۸۰ با حمایت از مجاهدین در جنگ علیه شوروی، به دنبال تقویت نفوذ خود در افغانستان بود.»
آقای عزیزی تأکید می‌کند که در دهه ۱۹۹۰ و پس از روی کار آمدن طالبان، حمایت‌های پاکستان از این گروه به اوج خود رسید. او به نقل از منابع تاریخی می‌گوید: «پاکستان نه تنها به طالبان کمک‌های نظامی و مالی می‌کرد؛ بلکه از نظر اطلاعاتی نیز از آن‌ها پشتیبانی می‌نمود.» به باور او، طالبان در آن دوران به طور کامل تحت نفوذ و کنترل پاکستان قرار داشتند و این امر موجب افزایش بی‌ثباتی در افغانستان و گسترش تروریسم در سطح منطقه و جهان شده بود.
او اضافه می‌کند که حمایت‌های پاکستان از گروه‌های افراطی، به ویژه شبکه حقانی و طالبان، پس از سقوط نخستین حکومت طالبان نیز ادامه یافت و در ۲۰ سال گذشته نه تنها به بحران‌های داخلی افغانستان دامن زد؛ بلکه تهدیدات تروریستی جهانی را نیز تشدید کرد. اکنون نیز پاکستان متهم به حمایت از گروه‌هایی چون داعش است.
براساس گزارش‌های متعدد، پس از حملات یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ و آغاز عملیات نظامی امریکا در افغانستان، فشارهای بین‌المللی بر پاکستان افزایش یافت. با این حال، شواهد بسیاری نشان می‌دهد که پاکستان همچنان به گروه‌های طالبان و شبکه حقانی پناه می‌داد.
این مسأله باعث شد باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین امریکا، در یکی از سخنرانی‌هایش بگوید: «ما با دشمنی می‌جنگیم که در کوه‌های پاکستان پناه گرفته است.» همچنین مقام‌های افغانستان بارها گزارش داده‌اند که طالبان از پایگاه‌های آموزشی در پاکستان حمایت می‌شدند. حنیف اتمر، وزیر پیشین امور داخله افغانستان، نیز گفته بود: «ادامه جنگ در افغانستان بدون حمایت مستقیم دستگاه‌های نظامی و اطلاعاتی پاکستان ممکن نیست.»
محمداشرف غنی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان، بارها در نشست‌های بین‌المللی بر نقش پاکستان در بی‌ثباتی افغانستان تأکید کرده است.
علی محمد شریفی، آگاه سیاسی، می‌گوید: «مردم افغانستان که در سال‌های گذشته هزاران قربانی در حملات تروریستی داده‌اند، اکنون می‌توانند به طور مستند به دادگاه بین‌المللی کیفری مراجعه و خواستار گشایش پرونده علیه پاکستان شوند.» به گفته او، جامعه جهانی نباید در برابر چنین اعترافاتی بی‌تفاوت باشد و پاکستان باید به جرم «نقض قوانین بین‌المللی»، «حمایت از تروریسم» و «دخالت در امور داخلی کشورها» مورد پیگرد قضایی قرار گیرد.
در طول سال‌های گذشته، رهبران بلندپایه گروه‌های تروریستی بارها در خاک پاکستان دستگیر یا کشته شده‌اند. از جمله، اسامه بن‌لادن، رهبر القاعده، در سال ۲۰۱۱ در ایبت‌آباد، نزدیک به یکی از پایگاه‌های نظامی پاکستان کشته شد.
چندین رهبر طالبان نیز در پاکستان بازداشت شده‌اند؛ از جمله ملامحمد عمر که تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۳ در کراچی زندگی می‌کرد. همچنین ملا عبدالغنی برادر، نفر دوم طالبان، در سال ۲۰۱۰ در کراچی دستگیر و در سال ۲۰۱۸ آزاد شد تا در مذاکرات صلح شرکت کند.
سراج‌الدین حقانی، رهبر شبکه حقانی، نیز سال‌ها در پاکستان حضور داشته است. همچنین خالد شیخ محمد، طراح اصلی حملات ۱۱ سپتامبر، در سال ۲۰۰۳ در راولپندی بازداشت شد.
