سازمان بین‌المللی مهاجرت (IOM) اعلام کرده است که از سپتامبر ۲۰۲۳ تا نیمه آوریل ۲۰۲۵، بیش از ۲.۴۳ میلیون مهاجر افغان فاقد مدرک از ایران و پاکستان وارد افغانستان شده‌اند. طبق تازه‌ترین گزارش این سازمان که امروز منتشر شد، بیش از نیمی از این افراد به‌صورت اجباری اخراج شده‌اند.
بر اساس این گزارش، ۵۴ درصد از مهاجران برخلاف میل خود و به اجبار به افغانستان بازگردانده شده‌اند. تنها در دو هفته نخست ماه اِپریل، نزدیک به ۶۰ هزار مهاجر از طریق گذرگاه‌های مرزی تورخم و اسپین‌بولدک وارد کشور شده‌اند. سازمان بین‌المللی مهاجرت توانسته است به بیش از ۱۰ هزار تن از این مهاجران خدمات بشردوستانه ارائه دهد.
از زمان آغاز موج بازگشت گسترده مهاجران در سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون، IOM برای بیش از یک میلیون نفر کمک‌رسانی کرده است. این کمک‌ها شامل مواد غذایی، سرپناه اضطراری، خدمات صحی، انتقال، و ارجاع افراد آسیب‌پذیر به حمایت‌های روانی-اجتماعی بوده است.
در همین حال، دولت پاکستان مرحله دوم برنامه اخراج مهاجران فاقد مدرک را آغاز کرده است؛ برنامه‌ای که انتظار می‌رود تا پایان سال جاری، بیش از ۱.۶ میلیون مهاجر افغان را در بر بگیرد. مرحله نخست این طرح بین سپتامبر تا دسامبر ۲۰۲۳ اجرا شده بود.
هم‌زمان، روند بازگشت مهاجران افغان از ایران نیز به‌صورت تدریجی ادامه دارد. مقام‌های ایرانی هشدار داده‌اند که در سال جاری میلادی، روند اخراج مهاجران شدت خواهد گرفت.
میهیونگ پارک، رئیس دفتر سازمان بین‌المللی مهاجرت در افغانستان، با اشاره به وضعیت نگران‌کننده فعلی گفت:
«رسیدن به مرز یک میلیون مورد کمک‌رسانی، نشان‌دهنده تعهد ما برای حمایت از افغان‌هایی است که به کشوری بازمی‌گردند که در آن چیزی برای بازگشت ندارند.»
او همچنین هشدار داد که با افزایش شمار بازگشت‌کنندگان، نیاز به منابع بشردوستانه بیشتر شده و کمبود بودجه می‌تواند روند امدادرسانی را با چالش جدی مواجه کند.
