محمد اشرف غنی احمدزی، رییس‌جمهور پیشین افغانستان، در واکنش به اخراج گسترده مهاجران افغان از کشورهای همسایه، این اقدام را یک بحران انسانی جدی و آزمونی برای افغانستان توصیف کرد.
آقای غنی روز جمعه، ۲۲ حمل، با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس به زبان‌های فارسی و پشتو، وضعیت کنونی مهاجران افغان را نگران‌کننده خوانده و از رفتار کشورهایی که میزبان مهاجران بوده‌اند، به شدت انتقاد کرده است.
او در این پیام نوشته است: «افغانستان در این شب و روزها با یک آزمون بزرگ روبه‌رو است؛ از یک‌سو بازگشت اجباری صدها هزار مهاجر افغان از کشورهای همسایه و از سوی دیگر، نحوه پذیرش و رسیدگی به این افراد از سوی حکومت فعلی و جامعه جهانی، آزمونی مهم و سرنوشت‌ساز است.»
رییس‌جمهور پیشین افغانستان با اشاره به تصاویر منتشرشده از رفتار نهادهای امنیتی برخی کشورهای میزبان با مهاجران، این برخوردها را «تکان‌دهنده» توصیف کرده و گفته است: «تعقیب، تحقیر، توقیف و غصب دارایی‌های مهاجران، نقض آشکار حقوق بشر است.»
اشرف غنی همچنین از کاهش کمک‌های بشردوستانه به مهاجران بازگشتی ابراز نگرانی کرده و از نهادهای بین‌المللی خواسته است که برای رسیدگی به وضعیت آنان اقدامات فوری انجام دهند.
او با تأکید بر اینکه بازگشت مهاجران تنها در صورتی قابل قبول است که به‌گونه داوطلبانه، عزتمند و در چارچوب قوانین بین‌المللی انجام شود، گفته است: «اخراج اجباری، آن‌هم در شرایط سخت کنونی افغانستان، بی‌رحمانه و غیرقانونی است.»
آقای غنی همچنین هشدار داده که افغانستان در شرایط کنونی با بحران مشروعیت سیاسی، رکود شدید اقتصادی و کمبود منابع برای اسکان و رسیدگی به مهاجران بازگشته مواجه است.
این اظهارات در حالی بیان شده که طی ماه‌های اخیر، هزاران مهاجر افغان از کشورهای پاکستان و ایران به صورت اجباری به کشور بازگردانده شده‌اند؛ روندی که واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی را در پی داشته است.
اشرف غنی در ماه آگست ۲۰۲۱، هم‌زمان با فروپاشی حکومت جمهوری اسلامی افغانستان، کشور را ترک کرد. پس از بازگشت طالبان به قدرت، شمار زیادی از شهروندان افغان به دلیل نگرانی از محدودیت‌های این گروه، به کشورهای همسایه و دیگر نقاط جهان پناه بردند.
