سازمان حقوق بشری «فراگیر» در گزارش تازهای هشدار داده است که پس از تسلط طالبان بر افغانستان، میزان افراطگرایی در جامعه به طور چشمگیری افزایش یافته و زنان در خط مقدم این بحران قرار دارند.
این گزارش با عنوان «زنگ هشدار؛ شهادتهای زنان افغان دربارهی آپارتاید جنسیتی و تهدید فزایندهی افراطگرایی» به نشر رسیده است. این گزارش بر اساس گفتوگو با ۷۰۰ نفر، از جمله ۶۰۰ زن، در ۱۴ ولایت کشور تهیه شده است.
بر اساس یافتههای این تحقیق، ۷۶ درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که از سال ۲۰۲۱ میلادی تاکنون جامعهشان به طور محسوس افراطیتر شده است.
با این حال، شمار زیادی از مصاحبهشوندگان، از جمله زنان، نسبت به استفادهی طالبان از دین برای توجیه سیاستهایشان ابراز تردید کرده و گفتهاند که رهبران این گروه درک عمیقی از اسلام ندارند. در این گزارش تأکید شده که طالبان دین را به ابزاری برای سرکوب و تحقیر زنان بدل کرده و با ممنوعیت آموزش دختران، بر گسترش مدارس دینی و جهادی تمرکز کردهاند.
در گزارش آمده است که بر اساس آمار وزارت معارف طالبان، هماکنون ۲۲ هزار و ۹۷۲ مدرسهی دینی در افغانستان فعالیت دارد که حدود سه میلیون شاگرد در آنها مشغول آموزشاند. یافتههای فراگیر نشان میدهد که طالبان در چهار سال گذشته در برابر هر مکتب مدرن، ۸۵ مدرسهی دینی ایجاد کردهاند.
این سازمان هشدار داده است که طالبان از آموزش به عنوان ابزاری برای شستوشوی مغزی استفاده میکنند و این امر دربارهی رشد نسلهای رادیکال و خشونتگرا نگرانیهای جدی ایجاد کرده است. فراگیر از کشورهای مسلمان خواسته با تحریفهای طالبان از آموزههای اسلامی مقابله کرده و با صدور بیانیههای مشترک، سوءاستفاده از شریعت برای توجیه آپارتاید جنسیتی را رد کنند.
در اعلامیهی این سازمان به کشورهای عضو سازمان ملل توصیه شده که موضوع «افراطگرایی جنسیتی» را در سیاستهای جهانی مبارزه با تروریسم بگنجانند. از سویی هم، بر اساس یافتههای این گزارش، ۶۱ درصد از پاسخدهندگان گفتهاند که در مکانهای عمومی و خصوصی احساس امنیت نمیکنند و ۶۲ درصد آنها پس از بازگشت طالبان در فضای عمومی با تهدیدهای امنیتی روبهرو شدهاند.
در گزارش آمده است که این ترس ناشی از ممنوعیت آموزش دختران، از دست رفتن حقوق، مشکلات اقتصادی، بازداشتهای خودسرانه، ناپدیدسازی اجباری، خشونتهای خانوادگی و ترس از ازدواج اجباری با جنگجویان طالبان است.
گزارش فراگیر همچنان تأکید دارد که گروههای قومی و مذهبی با تبعیض و آزار روبهرو هستند و افرادی که با نظام جمهوریت یا نهادهای خارجی همکاری داشتهاند، علیرغم وعدهی «عفو عمومی» طالبان، همچنان هدف خشونت و انتقامجویی قرار دارند.