Mullah Abdul Salam Zaeef, senior official of the Afghan Taliban and former envoy to Pakistan, speaks to reporters during the Intra Afghan Dialogue talks in the Qatari capital Doha on July 7, 2019. - Dozens of powerful Afghans met with a Taliban delegation on July 7, amid separate talks between the US and the insurgents seeking to end 18 years of war. The separate intra-Afghan talks are attended by around 60 delegates, including political figures, women and other Afghan stakeholders. The Taliban, who have steadfastly refused to negotiate with the government of President Ashraf Ghani, have stressed that those attending are only doing so in a "personal capacity". (Photo by KARIM JAAFAR / AFP) (Photo credit should read KARIM JAAFAR/AFP/Getty Images)
عبدالسلام ضعیف، سفیر پیشین طالبان در پاکستان، در واکنش به اظهارات اخیر دونالد ترامپ، رییسجمهور ایالات متحده، مبنی بر تلاش برای بازپسگیری پایگاه هوایی بگرام، گفته است که تاریخ افغانستان نشان داده هیچ قدرت خارجی نتوانسته با حضور نظامی در این کشور به اهدافش برسد و هیچ حکومتی هم اجازه توافق یا معامله در این زمینه را ندارد.
او در رشتهتوییتی نوشته است: «برداشت ترامپ از خروج نیروهای امریکایی از افغانستان نادرست است. تاریخ این کشور ثابت کرده است که هرگاه افغانستان از مسیر بیطرفی خارج شده، به ورطه نابودی کشانده شده است. هیچ حاکمی توانایی آن را ندارد که با طرف خارجی برای حضور نظامی توافق کند یا دست به معامله بزند. این تجربه تاریخی بارها تکرار شده و نتایج آن روشن است.»
به گفته ضعیف، سیاست امریکا در قبال افغانستان بخشی از طرح بزرگتر این کشور برای آمادهسازی شرایط یک جنگ جهانی جدید است. او تاکید کرده که مقدمات جنگ جهانی سوم در حال شکلگیری است و احتمال دارد تا سال ۲۰۳۵ میلادی یک درگیری گسترده جهانی آغاز شود.
وی افزود: «ایالات متحده برای مقابله با چین، روسیه و ایران تلاش خواهد کرد از منابع و موقعیت جغرافیایی کشورهای منطقه استفاده کند. امریکا میکوشد از آبهای خلیج فارس بهرهبرداری کند و در پاکستان، افغانستان و جمهوری آذربایجان جای پای نظامی و استخباراتی پیدا کند تا بتواند رقبای خود را زیر فشار بگذارد. اما افغانستان نباید انتظار چنین استفادهای را برای امریکا فراهم کند، زیرا تجربه نشان داده که نتیجه آن چیزی جز تباهی برای ملت افغانستان نخواهد بود.»
این دیپلومات پیشین طالبان در ادامه تصریح کرده است که افغانستان در گذشته نیز در جنگهای جهانی اول و دوم بیطرف باقی ماند و در آینده هم باید همین مسیر را حفظ کند: «افغانستان در جنگ جهانی اول و دوم بیطرف ماند و در جنگ جهانی سوم نیز بیطرف خواهد ماند.»
اظهارات ضعیف در شرایطی مطرح میشود که بحثهای اخیر درباره بازگشت احتمالی امریکا به پایگاه بگرام با واکنشهای گسترده داخلی همراه شده است. برخی مقامها و چهرههای سیاسی افغانستان تأکید کردهاند که هیچ طرفی حق تصمیمگیری در این باره را ندارد و این پایگاه بخشی از حاکمیت ملی افغانستان است. در مقابل، برخی گروههای سیاسی مخالف طالبان نیز بگرام را نقطهای راهبردی برای تغییر توازن قدرت در آینده میدانند.
از سوی دیگر، طالبان نیز بارها تأکید کردهاند که حضور دوباره نظامی امریکا در افغانستان «خط قرمز» آنان است. امیرخان متقی، وزیر خارجه طالبان، چندی پیش در مصاحبهای گفته بود: «حتی اگر امریکا تمام افغانستان را از نو آباد کند و ما را به رسمیت بشناسد، بازهم یک متر خاک کشور را در اختیارشان نمیگذاریم. موضوع بگرام برای ما غیرقابل مذاکره است.»
این موضعگیریهای متضاد نشان میدهد که پایگاه بگرام همچنان به یکی از موضوعات حساس و جنجالی در روابط میان طالبان، نیروهای مخالف سیاسی، و قدرتهای جهانی بدل شده است. در این میان، سخنان عبدالسلام ضعیف بار دیگر یادآور نگاه سنتی طالبان به سیاست خارجی و اصل بیطرفی در جنگهای جهانی است که او تأکید دارد باید در آینده نیز ادامه یابد.