سازمان عفو بینالملل اعلام کرده که ایران در سال ۲۰۲۵ میلادی بیش از یک میلیون مهاجر افغان را به اجبار به افغانستان بازگردانده و میلیونها مهاجر دیگر نیز در معرض خطر اخراج قرار دارند. این سازمان از دولت ایران خواسته روند اخراج اجباری مهاجران افغان را متوقف کند.
این سازمان روز چهارشنبه، ۳۰ جولای، در گزارشی هشدار داده است که در جریان این روند، حتی کودکان بدون همراه نیز به افغانستان فرستاده شدهاند و بسیاری از افرادی که از این کشور اخراج شدهاند، یا در ایران متولد شده و یا سالها در آنجا زندگی کردهاند.
عفو بینالملل گفته است که موج اخراجها پس از تشدید تنشهای سیاسی میان ایران و اسراییل شدت گرفته و تنها از آغاز ماه جون سال روان تاکنون، بیش از ۵۰۰ هزار نفر، از جمله هزاران کودک، به افغانستان بازگردانده شدهاند.
در گزارش این سازمان آمده است که مقامهای ایرانی در جریان اجرای این روند، به اقدامات خودسرانهای چون بازرسی خانهها، بازداشتهای غیرقانونی و بدرفتاری با مهاجران افغان دست زدهاند.
این سازمان بینالمللی تأکید کرده که بازگرداندن زنان و دختران افغان به کشوری که زیر حاکمیت طالبان است، آنها را در معرض خطر جدی خشونت جنسی و جنسیتی قرار میدهد؛ مسألهای که از منظر حقوق بینالملل، میتواند مصداق جنایت علیه بشریت تلقی شود.
عفو بینالملل از حکومت ایران خواسته تا به تعهدات خود در قبال اصل «عدم بازگرداندن اجباری» در حقوق بینالملل پایبند بماند و به گونهی فوری به اخراج اجباری مهاجران افغان پایان دهد.
این درحالی است که با وجود هشدارهای مکرر نهادهای بینالمللی، از جمله سازمان ملل، مبنی بر این که افغانستان به دلیل بحران اقتصادی و شرایط انسانی دشوار، توانایی پذیرش این حجم از مهاجر را ندارد، ایران همچنان روند اخراجها را متوقف نکرده و رفتار مأموران با مهاجران نیز خشن و غیرانسانی گزارش شده است.