امرالله صالح، معاون پیشین ریاستجمهوری افغانستان، با انتقاد شدید از عملکرد طالبان، اعلام کرد که بیش از ۲۵ هزار شهروند افغان در زندانهای این گروه زندانی هستند، در حالی که برخی از آنان تنها بهدلیل ابراز نظر و انتقاد از سیاستهای طالبان بازداشت شدهاند.
صالح، روز جمعه، ۲۵ جولای در پیامی در صفحه ایکس، با مقایسه وضعیت کنونی با دوره حکومت امیر یعقوب خان، مدعی شد که همانگونه که یعقوب خان برای حفظ قدرت خود با بریتانیا مصالحه و «خاک وطن را معامله کرد»، هبتالله آخندزاده، رهبر طالبان نیز برای تحکیم سلطه خود، بدون مراجعه به مردم و کسب مشروعیت، در ضمایم پنهانی با بازیگران خارجی توافق کرده است.
او، افزوده: «هبتالله، به جای آشتی با مردم افغانستان، عزت، وقار و وحدت ملی را در معامله با بیگانگان فروخته است، تا از مسیر تعهد به آنان، سلطهاش را آسانتر کند. او هر روز به خارجیها اطمینان میدهد که از سوی افغانستان هیچ تهدیدی متوجه آنها نیست و نخواهد شد.»
امرالله صالح، در بخشی از پیامیاش به انتقاد از مفاد پنهان توافقنامه دوحه میان طالبان و ایالات متحده پرداخته و آن را با معاهده گندمک که در زمان استعمار بریتانیا امضا شده بود، مقایسه کرده است.
او، تاکید کرده: «معاهده گندمک ضمایم پنهانی نداشت، اما توافقنامه دوحه چرا دارد؟ این چرا، ننگی بر پیشانی طالبان است.»
صالح، گفتهاست که طالبان در فاصله سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ تنها یکبار علیه نیروهای امریکایی اقدام کردند، اما در همین مدت هزاران افغان را کشتند.
او افزوده: «فاصله جنرال میلر سرقومندان ناتو در افغانستان از جنرال رازق نیم متر بود. جنرال رازق را طالبان شهید ساختند و به میلر آسیب نرسانیدند. آیا این رویداد تصادفی بود و با بخشی از تعامل با صاحبان شصت میلیون دالر هفته وار ؟»
امرالله صالح، معاون پیشین ریاستجمهوری افغانستان، مدعی است که نیروهای طالبان در روزهای نخست پس از بهقدرت رسیدن، بهمدت ۲۰ روز در کنار سربازان ناتو در تأمین امنیت همکاری داشتند؛ اما همزمان، هر فرد افغانِ مخالفی که به دستشان میافتاد، هدف شکنجه، خشونت و حتی قتل قرار میگرفت.
او، با اشاره به حفاظت از سفارت امریکا و در مقابل تخریب مقبرههای شخصیتهای سیاسی و جهادی افغان، گفتهاست: «این چراها بخشی از روایت مبارزه ما است. روایت ما بر پایه همین پرسشها و تضادها شکل گرفته است.»
این اظهارات صالح در حالی بیان میشود که طالبان همواره وجود هرگونه ضمیمه پنهانی در توافقنامه دوحه را رد کرده و زندانی شدن افراد را بر اساس قوانین شریعت و حفظ نظم عمومی توجیه کرده است.
با این حال، نهادهای حقوق بشری بارها از وضعیت مبهم زندانیان سیاسی و موارد گسترده بازداشتهای خودسرانه در افغانستان ابراز نگرانی کردهاند.