محکمه ابتداییه طالبان، استاد عبدالعلیم خاموش، مدیر لیسه کثیرالرشتهای ولسوالی جانیخیل ولایت پکتیکا را به اتهام «توهین به پیامبر اسلام (ص) و مقدسات» به مجازات اعدام محکوم کرد.
استاد خاموش در تاریخ ۳۰ جون ۲۰۲۵ توسط طالبان بازداشت شد. منابع محلی میگویند دلیل بازداشت او، تاکید بر اهمیت آموزش علوم معاصر در جریان یکی از سخنرانیهایش در لیسه بوده است. این در حالیست که اداره امر بالمعروف طالبان تاکنون جزئیات بیشتری درباره نوع توهین، مستندات یا فرآیند حقوقی این حکم ارائه نکرده است.
به گفته منابع آگاه در محل، در پشت پرده این اتهام انگیزههای شخصی و رقابتهای داخلی وجود دارد. یکی از معلمان وابسته به طالبان که با نام «مولوی مجاهد» شناخته میشود، تلاش داشت تا بهعنوان مدیر لیسه منصوب شود؛ اما حضور استاد خاموش که فردی باسواد، حرفهای و شناختهشده در محیط آموزشی بود، مانعی برای او محسوب میشد. گفته میشود این فرد برای رسیدن به هدف خود، با طرح اتهام توهین به مقدسات، زمینهسازی برای بازداشت و حذف استاد خاموش را فراهم کرده است.
بر اساس روایتهای موثق، استاد خاموش پس از بازداشت به مدت ۱۷ روز در بازداشتگاه طالبان تحت شکنجه شدید قرار گرفت. طالبان با تهدید به قتل خانوادهاش و همچنین دادن وعده آزادی، او را وادار به پذیرفتن اتهام کردهاند. این روند بدون دسترسی به وکیل، دادرسی شفاف یا طی مراحل قانونی صورت گرفته است.
حکم اعدام استاد خاموش موجی از نگرانی و واکنش را در میان فعالان حقوق بشر، جامعه فرهنگی و نهادهای آموزشی افغانستان برانگیخته است. بسیاری از کنشگران مدنی این اقدام طالبان را سوءاستفاده از دین برای سرکوب آزادی بیان، حذف نخبگان فکری و ترساندن معلمان و متخصصان میدانند.
در شرایطی که افغانستان با بحرانهای متعدد اجتماعی، آموزشی و حقوق بشری مواجه است، این حکم میتواند بیاعتمادی در میان معلمان و روشنفکران کشور بیش از پیش دامن بزند.