رزا اوتونبایوا، نمایندهی ویژهی دبیرکل سازمان ملل متحد در افغانستان، در سفرش به مرز اسلامقلعه هشدار داده است که مدیریت موج گستردهی بازگشت مهاجران افغان از ایران، فراتر از ظرفیت طالبان و نهادهای امدادرسان است. او از جامعهی جهانی خواسته باید هرچه زودتر برای کمک به بازگشتکنندگان، اقدام کند.
دفتر یوناما روز سهشنبه، ۱۵ جولای، با نشر خبرنامهای اعلام کرده است که رزا اوتونبایوا، نمایندهی ویژهی دبیرکل سازمان ملل در افغانستان و رییس دفتر یوناما، به مرز اسلامقلعه در ولایت هرات سفر کرده و با مهاجران تازهوارد دیدار کرده است.
خبرنامه میافزاید که خانم اوتونبایوا در پی اخراج گستردهی مهاجران افغان از ایران، خواهان رسیدگی فوری به وضعیت بازگشتکنندگان شده است. او پس از دیدار با عودتکنندگان، هشدار داده است که زنگ خطر برای جامعهی جهانی به صدا در آمده است؛ زیرا طالبان به تنهایی قادر به جذب این موج گستردهای از بازگشتکنندگان نیستند.
رییس یوناما همچنان تأکید کرده که مدیریت این وضعیت، فراتر از توان نهادهای امدادرسان است. به گفتهی او، این یک آزمون برای وجدان جمعی ماست. افغانستان، کشوری که هماکنون با خشکسالی و بحران مزمن انسانی مواجه است، نمیتواند به تنهایی این شوک را جذب کند.
رییس یوناما همچنان از جامعهی جهانی خواسته تا در برابر این وضعیت بیتفاوت نباشند. او گفته است: «روی خود را برنگردانید. بازگشتکنندگان نباید به حال خود رها شوند. آنچه اکنون شاهدش هستیم، پیامد مستقیم بیپاسخ ماندن مسوولیتهای جهانی است.»
یوناما خاطرنشان ساخته است که در کشوری که ۷۰ درصد جمعیت آن زیر خط فقر زندگی میکنند، بازگشت بیش از ۱.۳ میلیون مهاجر میتواند وضعیت را به شدت وخیمتر کند. طبق گزارش یوناما، در حال حاضر روزانه حدود ۳۰ هزار مهاجر افغان از ایران اخراج و در مرزها بدون حمایتهای لازم رها میشوند.
در ماههای اخیر، فشارها بر مهاجران افغان در ایران افزایش یافته و دهها هزار تن به گونهی دستهجمعی از این کشور اخراج شدهاند. بسیاری از آنها بدون داشتن منابع مالی، پناهگاه یا دسترسی به خدمات اساسی به افغانستان بازمیگردند. بازگشت دستهجمعی مهاجران درحالی صورت میگیرد که افغانستان با بحران انسانی، خشکسالی، بیکاری و نبود خدمات اولیه مواجه است.