نتایج یک پژوهش تازه که از سوی دانشگاه لایپزیگ آلمان انجام شده، نشان میدهد که اکثر خبرنگاران افغان در تبعید، اطلاعات و دادههای خبری خود را عمدتاً از طریق پیامرسانهای رمزگذاریشده، شبکههای اجتماعی و نهادهای جامعه افغان در خارج (دیاسپورا) بهدست میآورند.
این تحقیق که توسط حضرت بهار و حامد عبیدی دو تن از محققان این دانشگاه انجام شده، که در چارچوب کنفرانس بینالمللی «دانش در تبعید» ارائه شد.
هدف آن بررسی شیوههای دسترسی به اطلاعات، چالشهای امنیتی و اخلاقی، و شرایط آزادی بیان در میان روزنامهنگاران افغان در تبعید بوده است.
بر اساس گفتههای حامد عبیدی، در این پژوهش ۱۴۷ خبرنگار افغان مشارکت داشتهاند که از این میان، ۱۱۵ تن با رسانههای تبعیدی همکاری دارند.
یافتههای کلیدی این پژوهش نشان میدهد که ۹۵ درصد خبرنگاران از پیامرسانهای رمزگذاریشده مانند واتساپ، تلگرام و سیگنال برای گردآوری داده استفاده میکنند. ۹۷ درصد منابع خبری خود را در گزارشهای حساس محفوظ نگه میدارند. ۷۱ درصد از خبرنگاران گفتهاند که به صورت منظم خودسانسوری میکنند. مهمترین دلیل آن، حفظ امنیت همکاران و اعضای خانواده عنوان شده است. تنها ۴۲ درصد از خبرنگاران از حمایتهای درونسازمانی خود رضایت دارند. ۹۰ درصد گفتهاند برای حفاظت از منابع، از انتشار برخی گزارشها خودداری کردهاند. میانگین اعتماد به امنیت دیجیتال در میان خبرنگاران افغان ۲.۸ از ۵ ارزیابی شده است. این موضوع نشان میدهد بسیاری از آنان به آموزشهای فنی در این زمینه نیاز دارند.
با وجود این چالشها، ۹۵ درصد از شرکتکنندگان گفتهاند که کار رسانهایشان در تبعید باعث دیدهشدن وضعیت افغانستان در سطح جهانی شده است. همچنین، میانگین انگیزه فعالیت خبری میان این خبرنگاران ۴.۳ از ۵ ارزیابی شده است.
از سوی دیگر این پژوهش بر ضرورت ایجاد زیرساختهای پایدار برای فعالیت رسانهای در تبعید، حمایتهای بلندمدت و آموزشهای امنیت دیجیتال برای خبرنگاران افغان تأکید میکند و هشدار میدهد که بدون این حمایتها، آزادی بیان در تبعید نیز با تهدید مواجه خواهد شد.