سازمان ملل متحد اعلام کرده‌است که هم‌زمان با افزایش روند بازگشت مهاجران افغان، به‌ویژه از ایران و پاکستان، زنان و دختران بازگشته با تهدیدهای جدی در زمینه حقوق، امنیت و آینده خود روبه‌رو هستند.
این سازمان، روز جمعه، ۴ جولای با نشر گزارشی هشدار داده است که بسیاری از این بازگشت‌ها به‌گونه اجباری صورت می‌گیرند و زنان در وضعیت شکننده و آسیب‌پذیر وارد کشوری می‌شوند که آزادی‌ها و دسترسی آنان به خدمات اساسی به شدت محدود شده است.
براساس آمار این گزارش، از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون، بیش از ۲.۴۳ میلیون مهاجر افغان فاقد اسناد قانونی از ایران و پاکستان به کشور بازگشته‌اند.
در گزارش آمده که زنان و دختران نیمی از بازگشت‌کنندگان از پاکستان را تشکیل می‌دهند و سهم آنان در میان برگشت‌کنندگان از ایران نیز به‌طور پیوسته رو به افزایش بوده، به‌گونه‌ای که در ماه جون به ۳۰ درصد رسیده است.
سازمان ملل گفته‌است: «زنان و دخترانی که بدون محرم سفر می‌کنند، با خطرات ویژه‌ای مواجه‌اند؛ چنان‌که بر اساس مصاحبه‌ها و بررسی‌های میدانی، مواردی از اخاذی، آزار و تهدید به خشونت در گذرگاه‌های مرزی گزارش شده است.»
به‌گفته این سازمان، کمبود شدید منابع اولیه، از جمله سرپناه، معیشت، و خدمات روانی، خطراتی مانند خشونت مبتنی بر جنسیت، ازدواج‌های اجباری و زودهنگام، قاچاق انسان و بهره‌کشی جنسی را برای زنان و دختران افغان برگشته به کشور تشدید کرده است.
در گزارش آمده که سازمان‌های بشردوستانه از کمبود فضاهای امن و خدمات حمایت روانی و اجتماعی، به‌ویژه در مناطق مرزی که بسیاری از زنان در حالت اضطراب و سردرگمی وارد می‌شوند، ابراز نگرانی کرده‌اند.
براساس یافته‌های این گزارش، زنان در ولایات مختلف افغانستان نیاز فوری به سرپناه، فرصت‌های معیشتی و آموزش دارند.
سازمان ملل تاکید کرده، زنانی که در گذشته در حرفه‌هایی مانند خیاطی یا صنایع دستی فعال بودند، اکنون به دلیل نبود ابزار، محدودیت‌های رفت‌وآمد، و کمبود مدارک، قادر به ازسرگیری کار نیستند.
با توجه به ادامه روند اخراج‌های اجباری از ایران و پاکستان، نهادهای کمک‌رسان خواستار افزایش فوری خدمات مبتنی بر جنسیت، شامل فضاهای امن، مراقبت‌های روانی، حمایت معیشتی و دسترسی به آموزش شده‌اند.
نهاد زنان سازمان ملل و شرکای آن خواستار افزایش بودجه و تداوم حمایت‌های بین‌المللی برای پاسخ‌گویی به نیازهای فوری و بلندمدت زنان و دختران افغان بازگشته به کشور شده‌اند.
