طالبان در یک کارشیوه تازه، راهاندازی و پخش برنامههای تحلیلی و بحثهای سیاسی انتقادی از طریق رسانههای افغانستان را ممنوع اعلام کردهاند. بر اساس این کارشیوه، رسانهها مکلفاند پیش از پخش هر برنامه سیاسی، موضوع، هویت مهمانان و دیدگاههای آنها را برای تأیید به مقامهای طالبان ارایه کنند.
این کارشیوه تازه با عنوان «سیاست مدیریت برنامههای سیاسی در افغانستان» روز پنجشنبه، ۳ جولای، از سوی وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان به رسانههای دیداری، شنیداری، چاپی و دیجیتالی کشور ابلاغ شده است.
بر اساس این کارشیوه، رسانهها مکلفاند روزانه فهرست موضوعات و مهمانان پیشنهادی خود را به «کمیته نظارت بر برنامههای سیاسی» ارایه دهند. مهمانان برنامهها، حتی اگر قبلاً تأیید شده باشند، برای هر قسمت از برنامه نیاز به تأیید مجدد دارند.
در این سند آمده است که تحلیلگران سیاسی باید کارت شناسایی رسمی از ریاست نشرات طالبان دریافت کنند و از ابراز هرگونه نظر مخالف با سیاستهای رسمی طالبان خودداری نمایند.
طالبان هدف از وضع این محدودیتها را «حفظ اصول اسلامی، تقویت وحدت ملی و جلوگیری از تفرقههای مذهبی، قومی و زبانی» عنوان کردهاند. در این کارشیوه همچنین آمده است که رسانهها باید از محتوای تبلیغاتی، دیدگاههای احساسی و تأییدنشده خودداری کرده و تنها در صورت استفاده از «لحن محترمانه» و در چارچوب «قانونی» مجاز به نقد مقامهای طالبان هستند.
در این کارشیوه تأکید شده است که هر نوع محتوا، از جمله مصاحبه، مقاله، برنامههای زنده، پستهای شبکههای اجتماعی و یادداشتهای روزنامهنگاران، مشمول این مقررات است. طالبان تصریح کردهاند که تهیهکنندگان و مجریان برنامهها مسوول محتوای برنامههای خود شناخته میشوند و رسانههایی که این دستور را نقض کنند، با تعلیق یا لغو مجوز مواجه خواهند شد.
طالبان این محدودیتها را بخشی از تلاشها برای «ترویج روزنامهنگاری مسوولانه» و هماهنگ با شریعت و منافع ملی عنوان کردهاند.
اما خبرنگاران و نهادهای مدافع آزادی رسانهها، این اقدام طالبان را «سانسور آشکار» آزادی بیان توصیف کردهاند. طالبان در نزدیک به چهار سال گذشته بهگونهای تدریجی محدودیتهای گستردهای بر رسانههای آزاد و دولتی اعمال کردهاند. فعالیت بسیاری از رسانههای آزاد در پی این محدودیتها متوقف شده، شماری از خبرنگاران توسط افراد این گروه بازداشت شده و زنان تقریباً به طور کامل از فعالیتهای رسانهای کنار گذاشته شدهاند.
سازمانهای حقوق بشری بارها از جامعه جهانی خواستهاند طالبان را برای لغو این محدودیتها و رعایت آزادی بیان زیر فشار قرار دهند. با این حال، طالبان همچنان بر کنترل فضای رسانهای و خاموشسازی گفتمان عمومی پافشاری میکنند.